Największa wieś w Gminie Żegocina, siedziba władz Gminy. Znajduje się
przy drodze nr 965 z Bochni do Limanowej, w odległości ok. 20 km od Bochni i 14 km od
Limanowej. Położona jest na styku dwóch jednostek geograficznych: Beskidu Wyspowego i
Pogórza Wiśnickiego, w dolinie Potoku Saneckiego oraz na stromych zboczach najdalej na
północ wysuniętych (w części zachodniej) wzniesień Beskidu Wyspowego: Łopusza
Zachodniego (661 m n.p.m.) i góry Kamionna (801 m n.p.m.) Z przeciwnej strony ograniczona
jest stromym i zalesionym wzniesieniem Żarnówki (449 m n.p.m.), należącej już do
Pogórza Wiśnickiego.
Przypuszcza się, że osada zwana dziś Żegociną została
założona przez Wierzbiętę jeszcze w czasach Bolesława Krzywoustego (I poł. XII
wieku). Wg Szczęsnego Morawskiego książę Bolesław Wstydliwy nadał rycerzowi Żegocie
- herbu Topór osadę Villa Żegota. Pod koniec XIII w. właścicielem wsi był Zbigniew
Żegota - dziedzic sąsiedniej Łąkty Starej, który w roku 1293 ufundował w Żegocinie
kościół, co zapewne wiązało się z lokowaniem wsi na prawie niemieckim.
Po wojnie wybudowano sieć elektryczną, wodociągową,
telefoniczną, gazociąg. Pod koniec XX w. zrealizowano w Żegocinie cały zespół
inwestycji, poszerzających ofertę turystyczną, w tym kort tenisowy, boiska ze sztuczną
nawierzchnią i budynek gminnego Centrum Kultury, Sportu i Turystyki.
Główne atrakcje turystyczne wioski to źródełko wody
mineralnej typu zuber, park geologiczny kamieni grodziskich, cmentarze wojenne nr 301 i
302, kościół z końca XIX wieku pod wezwaniem Św. Mikołaja oraz prowadzone
przez Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej: Galeria Wiejska oraz Izba
Regionalna.
We wsi liczącej w 2015 roku około 1780 osób znajdują się sklepy,
kawiarnia, piekarnie, apteki, ośrodek zdrowia, Zespół Szkół im. Św. Jadwigi
Królowej, Gminna Biblioteka Publiczna, Centrum Kultury, Sportu i Turystyki. itd. |