Ciekawa
jest historia tego kościółka. Zbudowano go w Królówce, w 1563 roku z fundacji króla
Zygmunta Augusta. Istnieje jednak hipoteza, że kościół ten został jedynie istotnie
przebudowany, a pochodzi z XV wieku, i wspominał o nim już Jan Długosz w "Liber
Beneficjorum". Jest to budowla gotycka, drewniana, zbudowana na zrąb. Prezbiterium
zamknięte trójbocznie, poprzedzone szerszą nawą prostokątną. Wewnątrz stropy, w
formie skrzyniowej wsparte na słupach. Od zachodu umieszczona jest zakrystia i kaplica
Matki Boskiej Różańcowej z kopułą, pochodząca z 1876, w której ołtarz drewniany z
XVIII wieku, przeniesiony z kościoła kolejowego w Nowym Sączu. Od południowej strony
znajduje się kruchta wejściowa.Odrzwia drzwi bocznych są ostrołukowe z tarczą
herbową, drzwi profilowane o bogatym okuciu. Na ścianach poza ołtarzami zachowane były
fragmenty polichromii renesansowej o motywach roślinnych, obecnie przykryte oszalowaniem.
Był kościołem parafialnym pod wezwaniem św. Jakuba i jedynym chyba kościółkiem
zachowanym w Polsce z konstrukcją dachu usztywnionego co dwie krokwie tzw.
"królikiem". Z pewnością z XV wieku pochodzi ostrółkowy portal
ciesielski z herbem Topór.
Nieopodal świątyni w Królówce stała XVI-wieczna drewniana
dzwonnica, rozebrana w latach 20. XX wieku. Prawdopodobnie to ten obiekt znajdował się
przez dwadzieścia lat w 2. poł. XVI w. w rękach innowierców. W
Jak głosi jedna z legend, przebywał w nim Władysław IV, dla którego
wybudowano specjalną lożę z okienkiem (zachowała się do dziś). To w tym kościółku
przyjmował w 1791 roku chrzest wybitny poeta doby romantyzmu, Kazimierz Brodziński.
Mijały lata.
Mieszkańcy Królówki postanowili wybudować nowy kościół. Ukończyli
jego budowę w 1939 r. Zapadła decyzja o rozbiórce starego, drewnianego kościółka.
Wybuchła jednak wojna i nie wykonano tej decyzji. Rozebrano go jednak w latach 1946-47
kościół przeniesiono na cmentarz, a cały materiał złożono na stos. Wtedy, po
raz pierwszy, został uratowany przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krakowie,
który nakazał z powrotem złożyć ten kościół w nowym miejscu. W 1949 roku został
złożony na miejscowym cmentarzu. Wybór miejsca nie był dobry. Ponieważ postawiono go
bez fundamentów, a teren był podmokły, ciągle było tu mokro i drewno szybko
butwiało. Początkowo planowano przenieść go do Cichawki, lecz tam nie chciano wziąć
takiej tlałki.
Wtedy po raz drugi ocalił ten kościółek ówczesny proboszcz parafii
w Żegocinie ks. Antoni Poręba, który znalazł dla niego miejsce w Rozdzielu
Dolnym. Parafianie z Rozdziela nie mieli swojej świątyni. Drogę do kościoła
parafialnego w Żegocinie mieli daleką. Część nabożeństw odprawiano więc w
niewielkiej kaplicy pod wezwaniem Niepokalanego Serca NMP, zbudowanej w latach 50-tych
wokół przydrożnej figury. W 1985 r. po lewej stronie drogi do Rozdziela Dolnego,
na działce ofiarowanej przez Stanisława Marcisza, mieszkańcy Rozdziela postawili
fundamenty pod ten zabytkowy kościółek. W roku następnym ekipa cieśli z Rozdziela,
kierowana przez Stanisława Parucha, najpierw w Królówce rozebrała, a potem belka po
belce w Rozdzielu złożyła kościółek. Odrestaurowano również wnętrze. Piękny
drewniany ołtarz główny oraz kazalnicę podarował ks. prałat Franciszek Korta -
óczesny proboszcz w Złotej. W ołtarzu głównym umieszczono tu też rzeźbę
nowego patrona kościoła św. Jakuba Apostoła, którą wykonał artysta rzeźbiarz Jan
Juszczyk. Chrzcielnica to kopia dawnej, z 1540 roku, wykonanazostała przez ś.p.
Jana Stacha z Rozdziela.
Ołtarz w kaplicy bocznej pochodzi z XVIII wieku i został przeniesiony z
kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowym Sączu. Barokowo-ludowe stacje Męki
Pańskiej znaleziono na starej plebani w Żegocinie i pochodzą z XVIII wieku,
konfesjonał w kaplicy bocznej z końca XVIII wieku został przeniesiony z Trzciany, i
według informacji ks. Władysława Rysia, spowiadał w nim dwukrotnie ks. Karol Wojtyła
- późniejszy papież Jan Paweł II.
W 2016 i 2017 roku dokonano zmiany kilku elementów kościoła. Z fundacji
mieszkańców Rozdziela został wykonany nowy barokowy ołtarz główny z rzeźbą św.
Jakuba i obrazem Przemienienia Pańskiego na zasuwie. Jest rekonstrukcją dawnego ołtarza
z XVII wieku, a został wykonany przez rzeźbiarza Antoniego Pasionka z Jaworznej.
Ołtarze boczne wykonane pod koniec XIX wieku w warsztacie Wojciecha Samka w
Bochni zostały darowane przez dziekana dekanatu lipnickiego i proboszcza parafii Stary
Wiśnicz - ks. Ryszarda Kołodzieja. Obraz w ołtarzu lewym - Matki Bożej Różańcowej z
1860 roku malowany został przez Jana Stankiewicza w Oświęcimiu a odnowiony w 2016 roku
w pracowni konserwatorskiej w Lusinie k/ Krakowa. Ołtarz prawy z obrazem Jezusa
Miłosiernego namalowanym przez Janusza Antosza, ufundowany został przez rozdzinę
Marcinków. Ołtarz główny jest repliką dawnego, z XVIII i został wykonany z fundacji
mieszkańców Rozdziela a wykonany przez Antoniego Pasionka z Jaworznej, malowany przez
państwa Odrońców z Żegociny, obrazy zaś malowane przez Janusza Antosza z Krakowa. We
wnęce figura św. Jakuba z obrazem Przemienienienia Pańskiego na zasuwie. Po bokach dwie
bramki nad którymi figury ś.ś. Stanisława i Wojciecha. Poza ołtarz chodzi się
"na ofiarę" na klęczkach w czasie odpustu i ślubów.
Kościół jest otoczony drewnianym ogrodzeniem z gontowym daszkiem. Przed
świątynią dzwonnica z trzema dzwonami z 1996 roku - o imionach Jakub, Maria i
Antoni - od imion fundatorów: Jakuba i Marię Krawczyków i ks. Antoniego Poręby. W 1996
roku obok kościoła założono cmentarz. Na placu kościelnym znajduje się obelisk
wybudowany w 2004 roku ku czci ś.p. ks. Antoniego Poręby. 24 stycznia 2004 roku
J.E. Ks Bp Wiktor Skworc poświęcił tablicę pamiątkową umieszczoną na kamiennym
obelisku po prawej stronie kościoła, ufundowaną przez wdzięcznych parafian z Rozdziela
zmarłemu w 2003 roku Ks. Prałatowi Antoniemu Porębie. Od strony północnej kościoła
urządzona została w latach 2014 - 2017grota Matki Bożej z Lourdes, także poświęcona
w dniu 30 lipca 2017 roku przez Ks. Bp. Leszka Leszkiewicza. Powyzej groty nowy,
przykoscielny parking, wybudowany w 2016 roku.
Wędrując po szlakach turystycznych Rozdziela, bądź przejeżdżając przez
Rozdziele, należy skręcić przy szkole w kierunku wschodnim, w stronę schroniska PTSM,
a droga sama zaprowadzi do tego cennego obiektu (widocznego po lewej stronie, który w
2003 roku został umieszczony na tzw. "Małopolskim szlaku architektury
drewnianej". |
