ZAPROSZENIE NA WYSTAWĘ

    17 września 2004 roku przypadnie 65 rocznica agresji ZSRR na walczącą z hitlerowskim najazdem Polskę. Dzięki rodakowi - ks. mjr dr Zbigniewowi Kępie - będzie okazja zobaczyć w Żegocinie wzruszającą wystawę fotograficzną pt. "Świat deportowanej młodzieży ze wschodnich rubieży II Rzeczypospolitej". Według polskich historyków,odwołując się do ocen z lat 1940-1942, określono liczbę deportowanych po radzieckiej agresji na wschodnie tereny II Rzeczyspospolitej obywateli polskich na 880-1080 tys. Ostatnio udostępnione historykom dokumenty radzieckie, zawierają jednak znacznie niższe dane, które należy traktować jako wiarygodne, choć wymagające uściśleń. Jedną trzecią deportowanych stanowiły dzieci i młodzież. Wielu z deportowanych nie przezyło. Znaczna śmiertelność miała miejsce w trakcie przemieszczeń na obszarze ZSRR od jesieni 1941 do lata 1942. Liczne były ofiary śmiertelne w wyniku chorób epidemicznych i głodu w rejonach koncentracji ludności polskiej w Uzbekistanie, Kazachstanie i Kirgizji. Ambasada polska szacowała, że tylko epidemia tyfusu w republikach środkowoazjatyckich od grudnia 1941 r. do czerwca 1942 r. pochłonęła 10% spośród przebywających tam około 200 tys. obywateli polskich. Wiele przypadków śmierci z chorób, głodu, wycieńczenia pracą ponad siły notowano praktycznie we wszystkich rejonach, gdzie istniały skupiska ludności polskiej.

    Jak poinformował, przywożąc wystawę do Żegociny z dalekiego Kętrzyna (tam pełni swe kapłańskie obowiązki ks. Zbigniew Kępa), prace nad przygotowaniem wystawy, przedstawiającej losy deportowanych, a zwłaszcza młodzieży polskiej, trwały od października 2003 do lutego 2004 roku. Jednakże zbieranie materiałów trwało parę lat. Komitet roboczy tworzyły osoby należące do Towarzystwa Miłośników Ziemi Kętrzyńskiej im. Zofii Licharewej, pracownice Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kętrzynie oraz prezesi dwóch związków sybirackich istniejących w Kętrzynie. Komitetowi temu przewodniczył właśnie ks. mjr dr Zbigniew Kępa, który pełnił także funkcję kuratora wystawy. Zdjęcia otrzymane od byłych junaków zeskanowane, natomiast firma fotograficzna Beaty Stefanii Durzyńskiej z Kętrzyna wyczyściła i powiększyła zdjęcia. Opisy do zdjęć wykonał dr Jerzy Prochwicz, który poświęcił wiele czasu, aby zapoznać się z historią szkół junackich i opisać szczegóły widoczne na fotografii. Wystawa została podzielona na kilka działów, m. in. noszą one tytuły: "Deportacje 1940-1941", "Szkoły junackie", "Kultura i oświata w szkołach junackich", "Życie jednej rodziny to symbol tysięcy".

      Wystawę w Kętrzynie otwarto w dniu 10 lutego 2004 roku, w rocznicę pierwszej deportacji z 10 lutego 1940 r. Została ona zaprezentowana w czytelni Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kętrzynie, a otworzył ją Burmistrz tego miasta mgr Krzysztof Hećman. Wzbudziła ona duże zainteresowanie szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich oraz funkcjonariuszy z Centrum Szkolenia Straży Granicznej oraz Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Straży Granicznej. Na wernisaż wystawy przybyła rekordowa liczba osób - około 150.  Organizatorzy wystawy w przypadku zgłoszenia większych grup organizowali prelekcje, które wygłaszali dr Jerzy Prochwicz, ks. mjr dr Zbigniew Kępa oraz dr Teresa Iterman (córka Antoniego Chudzika - szefa kancelarii w Tel-el-Kebir). Odbyły się m.in. prelekcje dla młodzieży z Gimnazjum w Giżycku, młodzieży z Zespołu Szkół Odzieżowych w Kętrzynie, młodzieży z Internatu przy Zespole Szkół Mechanicznych w Kętrzynie, a w maju w Muzeum Wojska w Białymstoku. Wystawa stała się okazją do spotkania się rodzin i wspominania przeszłości. W Kętrzynie żyje bowiem jeszcze dość duża liczba osób, które do wojny zamieszkiwały wschodnie rubieże II Rzeczypospolitej oraz już niewielka liczba osób, które przeżyły deportacje na Syberię i innych miejsc zsyłek.
      Ta wystawa jest największą tego typu wystawą w Polsce. Teraz będziemy ją mogli zobaczyć w Żegocinie. Przygotowaniem ekspozycji zajęli się członkowie Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Żegocińśkiej im. Czesława Blajdy: Teresa Dziedzic, Tadeusz Olszewski i prezes zarządu tej organizacji Czesław Pączek. Patronat nad wystawą objęto wspomniane wyżej stowarzyszenie oraz Gminna Biblioteka Publiczna w Żegocinie. Zlokalizowano ją w jednym z pomieszczeń Izby Regionalnej, w Galerii Wiejskiej - sali przeznaczonej właśnie na różnego rodzaje ekspozycje fotograficzne, malarskie itp. Izba Regionalna mieści się w piwnicach budynku Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w Żegocinie. Uroczysty wernisaż wystawy zaplanowano na niedzielę - 19 września 2004 roku, na godzinę 15.00.

      Wystawa ma wybitne walory poznawcze i patriotyczne. Przybliża, na ogół mało jeszcze epizody z historii obywateli polskich, których los rzucił po 17 września 1939 roku, w granice ZSRR. Dlatego warto i nawet należy, zwłaszcza młodzież szkolną, zachęcić do zwiedzenia tej wystawy, która prezentowana będzie do końca października br. Organizatorzy serdecznie zapraszają. Będzie ją można zwiedzać w godzinach pracy Gminnej Biblioteki Publicznej.

     Dzieki uprzejmości ks. dr mjr Zbigniewa Kępy oraz dr Jerzego Prochwicza możemy zapoznać się z opracowaniem naukowym pt. "Deportacje ludności polskiej 1940-1941", które publikujemy [tutaj >>>]

RELACJA Z WERNISAŻU WYSTAWY  >>>

[wstecz]