ŻEGOCINA - TEKSTY  ŹRÓDŁOWE NR 44

    Fragment wpisu do Księgi Pamiątkowej Kołą Gminnego ZBoWiD w Żegocinie, opisujący okoliczności budowy obelisku poświęconego Stefanowi Bohanesowi, posadowionemu w sierpniu 1985 roku w Łąkcie Górnej.

Żegocina 18. VIII. 1985

    Wpis ten zobowiązuje gminne koło Z. B. W. D. w Żegocinie do upamiętnienia wydarzenia, które miało miejsce w dniu z 17-18 sierpnia w 1944 r. w Łąkcie Górnej. Trwałego upamiętnienia dokonano 18 sierpnia 1985 r. obeliskiem kamiennym z tablicą brązową, upamiętniającą śmierć plutonowego Bochanesa Stefana, członka załogi samolotu RAF eskadry 1856, który został zestrzelony przez myśliwce niemieckie nad Bochnią.

Opis

    Zarząd gminnego koła Z. B. W. D. w Żegocinie w 1984 r. podjął uchwałę aby upamiętnić plutonowego Stefana Bochanesa kamiennym obeliskiem z tablicą. Po skonsultowaniu uchwały z władzami gminy na czele z naczelnikiem gminy Leopoldem Grabowskim i sekretarzem P. Z. P. R. Bronisławem Chrzanem, prezesem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego kol. Stanisław Rynduchem ustaliliśmy lokalizację obelisku przy drodze państwowej Łąkta Górna - Ujazd - Zbydniów. Obelisk znajduje się około 300 metrów od miejsca gdzie jeden z członków załogi skacząc na spadochronie, plutonowy Stefan Bochanes, poniósł śmierć.
    Następnie zarząd czynił starania o kupno kamienia w Zjednoczeniu Kamieniołomów w Krakowie. Tam za pośrednictwem i pomocą kolegi Partyły Stanisława, który wówczas pełnił funkcję sekretarza Wojewódzkiego Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego w Krakowie, mogliśmy zakupić w bardzo krótkim czasie kamień w kamieniołomach strzegomskich na Dolnym Śląsku. Kamień zakupiono także dzięki kol. Dziedzicowi Szymonowi pseud. „Drozd”, który w latach okupacji hitlerowskiej 1939-45 w naszej gminie pełnił funkcje przewodniczącego gminnej trójki politycznej Rocha, razem z koleżankami i kolegami Wiciarzami naszej gminy Żegocina-Trzciana.
    Pomimo tego, że kolega Dziedzic przypomniał w kamieniołomach, to wciąż były trudności z przygotowaniem głazu kamiennego do transportu. Dopiero po ostatniej interwencji przez kol. Dziedzica Szymona pseud. „Drozd”, Janiczka Józefa pseud. „Jaskółka” i Dudzica Jana pseud. „Król” głaz kamienny przygotowano do transportu. Powstały jednak nowe trudności z transportem głazu, który ważył ok. 3 tony. Skorzystaliśmy z wyjątkowej pomocy transportu przetwórni owocowo-warzywnej w Łąkcie Górnej gdzie prezesem jest Trojan Mieczysław a sekretarzem Partii P. Z. P. R., Chrzan Bronisław. Im zawdzięczamy też bezpłatny transport tegoż kamienia, a kierowcy Pławeckiemu Stanisławowi również jesteśmy wdzięczni, że się zobowiązał kamień ten przetransportować a sprawiło mu to nie mało trudności i wysiłku. Mając głaz kamienny na miejscu musieliśmy się bardzo spieszyć i przygotować wszystko na odsłonięcie obeliska.
    Uroczystość ta rozpoczęła się o godzinie 14 w Łąkcie Górnej w Sali remizy strażackiej. Przewodniczył tej uroczystości kol. Guzik Leopold. Witając zaproszonych gości powiedział, że „uroczystość ta ma wielkie znaczenie historyczne dla społeczeństwa naszego rejonu”. Prezes Z. B. W. D. Janiczek Józef wręczając pamiątki pilotowi Owsianemu Leszkowi, który prowadził samolot do końca. Podziękował za jego odwagę i za uratowanie reszty załogi, wydając rozkaz – „skakać na spadochronach”.
    W uroczystościach brały udział władze wojewódzkie z Tarnowa, władze samorządowe i polityczne naszej gminy, kompania wojska z orkiestrą z Tarnowa oraz siostra zmarłego Bochanesa Stefana. Udział brali także byli członkowie oddziałów partyzanckich B. Ch. na czele z dowódcą oddziału Świerkotem Alojzym pseud. „Ryś”, którzy byli także współorganizatorami tej uroczystości, oraz społeczeństwo naszej gminy i okolic.
    To już ostatni wpis do księgi pamiątkowej uroczystości, które wnioskował i organizował Z. B. W. D. w Żegocinie. Podsumowując wpis tych uroczystości nadmieniam, że są to tylko fragmenty powyższych uroczystości.

                                                                                                                                                                             Prezes Janiczek Józef

Zachowano oryginalna pisownię.

Źródło: Księga Pamiątkowa Koła ZBoWiD w Żegocinie

Józef Janiczek
Józef Janiczek
1914 - 2020

O autorze: Janiczek Józef - (1914 - 2002), rolnik, działacz społeczny, uczestnik wojny 1939 roku, później działacz ruchu oporu. Prezes Koła ZMW "Wici" w Żegocinie, w 1938 roku powołany do służby wojskowej (Lwów), brał udział w obronie Warszawy w 1939 roku. Po kapitulacji w dniu 28 września został rozbrojony, w listopadzie 1939 roku powrócił do domu. W marcu 1940 roku rozpoczął działaność w ruchu oporu. Nosił pseudonim "Jaskółka". Wybrał sobie pseudonim "Jaskółka". Pełnił także funcję organizacyjną w "Gajówce" (ps. organizacji gminnej "Rocha" w Trzcianie) i Komendach Wiejskich Ludowej Słuby Bezpieczeństwa (LSB), BCH i Ludowego Związku Kobiet (LZK). Miał za zadanie organizować w ramach "Rocha" trójki polityczne ZSB, Kom. BCh., Młody Las. Równocześnie był żołnierzem BCh.
  W 1968 roku założył w Żegocinie Koło ZBOWiD i został wybrany na prezesa koła, któą to funkcję pełnik do końca życia. Inicjator nadania imienia Batalionów Chłopskich szkole w Żegocinie i utworzenia w niej Izby Pamięci, do któej przekazał wiele pamiątek wojennych. Inicjator budowy w Żegocinie pomnika poświęconego ofiarom II wojny światowej z terenu Gminy. Odznaczony m. in: Krzyżem Walecznych (23.02.1973 r.), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2 lipca 1979 r.).
Jest autorem bądź współautorem kilku opracowań dotyczących działalności ruchu oporu na terenie dawnej gminy Trzciana.

[powrót]