ENCYKLOPEDIA ŻEGOCIŃSKA
SANKA

Sanka w początkowym biegu (stok góry Kamionna)

Sanka (inne nazwy: Potok Sanecki, Potok Trzciański) - nazwa potoku, prawobrze znego dopływu Stradomki. W dawnych czasach, gdy Trzciana nazywała się Libichową, potok ten nazywany był Libichówką.  
   Źródła Sanki znajdują się na północnych zboczach góry Kamionna. Spływa ona przez miejscowości: Rozdziele i Żegocina do Łąkty Górnej. Zasilany jest przez potoki spływające z góry Paprotna i ze wzniesień Bytomska i Łąkty Górnej, w tym potok Podkosówka przepływający przez Bytomsko i Łąktę Górną. Zlewnia Potoku Trzciańskiego znajduje się na terenie gmin Żegocina i Trzciana, a częściowo także gminy Łapanów. Tuż poza granicami Trzciany, w sąsiedniej miejscowości Ubrzeż, uchodzi do Stradomki na wysokości ok. 220 m n.p.m.
   Długość koryta rzeki wynosi ok. 20 km, średni spadek (od źródeł do ujścia) wynosi 2,14%. Jest to bardzo duży spadek, porównywalny ze spadkiem rzek górskich, mimo że większa część rzeki płynie przez tereny pogórza. 

   Woda w potokach zasilających Sankę i płynących przez zalesione i niezamieszkane tereny ma I klasę czystości. Rzeka w różnych miejscach na swoim przebiegu ma I lub II klasę czystości. Miejscowości w górnym jej biegu (Żegocina, Łąkta Górna) oraz Trzciana mają oczyszczalnie ścieków. Dno rzeki jest kamienisto-piaszczyste. Sanka i większe z zasilających ją potoków są dość obficie zarybione. Pospolicie występują w niej takie ryby, jak: kleń, jelec, kiełb, rzadziej brzanka, pstrąg potokowy, pstrąg źródlany, strzebla potokowa, śliz. Ilość ryb w rzece zmniejszyła się po jej uregulowaniu (głównie z powodu braku głębszych miejsc i naturalnych jazów służących rybom za kryjówkę). W 2002 r. po raz pierwszy pojawiły się na Sance w Trzcianie bobry, których nie pamiętają w tych okolicach najstarsi ludzie. Zapewne wytępione zostały kilkaset lat temu, na samym początku osadnictwa w dolinie rzeki.
   Z rzeką wiąże się kilka legend, które Zofia Wiśniewska opisała w książce pt. "Baśnie i legendy znad Sanki". Warto wiedzieć, że w Żegocinie, tuż przy potoku wytryskują dwa źródełka wody mineralnej, która swoim składem przypomina krynickiego „Zubera”. Z centrum Żegociny prowadzi do nich ścieżka spacerowa, oznakowana biało-czerwonymi kolorami.
   W czasie wielkiej powodzi w 1997 r. rzeka wylała niszcząc większość mostów i powodując wiele innych poważnych strat materialnych. Obecnie jej koryto na większej części swojego przebiegu jest uregulowane (w trakcie regulacji rzeki zlikwidowano spore zakole w obrębie wsi Trzciana poniżej budynku Urzędu Gminy), mostów i mostków na rzece jest ok. 20 (nie licząc mostów na jej dopływach.

Sanka w Żegocinie - stan normalny.

Sanka w Żegocinie - stan po ulewie.

Sanka w cenrum Żegociny w dniu powodzi - 09.07.1997 r.

Zniszczona pzez Sankę droga w Żegocinie po powodzi 9 lipca 1997 r.

[wstecz]