ENCYKLOPEDIA ŻEGOCIŃSKA - KRUCHTA KOŚCIOŁA W ŻEGOCINIE

Kruchta dawnego koościoła w Żegocinie. Rys. J. Matejko.

Kruchta - to część kościoła, przedsionek usytuowany przed głównym wejściem, niekiedy również przed bocznym, do naw lub zakrystii. Kruchta weszła do powszechnego użytku w kościołach w czasach wczesnego średniowiecza. Zwykle była zbudowane z kamienia lub cegły, ale również wznoszone były z drewna. Zwykle umieszczano je na południowej, ale także na zachodniej i północnej stronie kościoła, czasami w wielu stron. Kruchty służyły jako schronienie dla wiernych, ale miały także zastosowanie liturgiczne np. w czasie chrztów.
    Zachował się rysunek Jana Matejki przedstawiający fragment kruchty kościoła w Żegocinie. Artysta był tu w 1865 r. i wykonał z natury rysunek kruchty kościelnej. Na rysunku widoczny jest jej kamienny portal, okucia drzwi oraz ozdobna kropielnica stojąca przed wejściem do nawy. Są to uwiecznione ręką Matejki XVIII-to wieczne fragmenty nieistniejącego już żegocińskiego kościoła, rozebranego pod koniec XIX w. Rysunek ten zamieścił "Tygodnik Ilustrowany" z 1866 r., opatrzony jest on dywagacjami Józefa Łepkowskiego (profesor archeologii na Uniwersytecie Jagiellońskim) na temat przeznaczenia przedsionków w kościołach i ich wyposażenia. Tekst nawiązuje w pewnym sensie do zainteresowań Matejki „starożytnościami”, jak mawiano dawniej o zabytkowych obiektach i przedmiotach.

Źródła:
1. Kruchta kościelna w Rzegocinie, w okolicy Wiśnicza i Bochni w Galicyi.
[W:] Tygodnik Ilustrowany, 09.06.1866, nr 36, tom XIII, s. 264

[wstecz]