ENCYKLOPEDIA ŻEGOCIŃSKA - JARZMO

Jarzmo karkowe.

Jarzmo - drewniana uprząż dla bydła pociągowego (krów, wołow). Wyróżnia się dwa rodzaje jarzm:
  -  jarzmo na czoło - umocowany rzemieniami do rogów kabłąk z zaczepem,
-   jarzmo na kark - pojedyncze lub podwójne (dla pary zwierząt), w postaci drewnianej ramy zakładanej na kark zwierzęcia oraz z części łączącej z dyszlem.
   Jarzmo może być podgardlicowe, i takie właśnie bywa uważane za typowo słowiańskie, albo też czasem ma formę pośrednią, zbliżoną, t. zw. kulkową. Jarzmo bywa dalej zupełnie proste lub wyrabiane z krzywych korzeni lub gałęzi.
  
   
Poszczególne elementy w jarzmie były wyrównane i wygładzone tak aby zwierzę w czasie pracy nie cierpiało. Mimo wszystko przyuczenie zwierzęcia do pracy w jarzmie nie było łatwe. Obecnie jarzmo zastępuje się chomątem lub szleją.

   

Jarzmo - rys. Adam Stachoń. Części jarzma (opis Czesława Blajdy):
a) pieles,
b) zotka,
c) snoski,
d) spód,
   
 
Źródła:
1. Blajda Czesław, Monografia wsi Rozdziele, 1935 r.

[wstecz]