WYPADKI W ROLNICTWIE - INFORMATOR

   Dzięku uprzejmości Biura Terenowego KRUS w Bochni możemy przedstawić informator o wypadkach w rolnictwie - ich przyczynach, sposobach zapobiegania oraz zasadach i terminach zgłoszenia.

    W 2010 roku na terenie kraju zarejestrowano:
- 26 305 wypadki zgłoszone przez rolników do KRUS,
- 23 138 zdarzenia uznano za wypadek przy pracy,
- 89 wypadkó śmiertelnych,
- 170 orzeczonych chorób zawodowych.
 
   Ponad 75% wypadków przy pracy w rolnictwie powoduje:
- nieznajomość zasad bezpiecznej pracy,
- lekceważenie zagrożeń,
- zły stan techniczny maszyn, urządzeń i narzędzi,
- pośpiech,
- praca po spożyciu alkoholu.

Podczas prac w warunkach zagrożenia dla zdrowia rolnicy powinni używać odzieży ochronnej i środków ochrony osobistej, takich jak:
- okulary ochronne,
- półmaski pyłochłonne,
- półmaski filtrujące (zabiegi chemiczne),
- rękawice.
    Ubranie robocze używane w czasie pracy w gospodarstwie powinno:
- przylegać do ciała,
- być pozapinane na guziki, zamki lub rzepy,
- nie mieć luźnych części, typu zwisające: troki, paski czy kaptury.

Zalecane obuwie używane podczas pracy w gospodarstwie powinno być:
- antypoślizgowe,
- wiązane lub zapinane na rzepy powyżej kostki z zabezpieczeniem palców,
- wodoodporne podczas pracy w warunkach wilgotnych.

Ubranie robocze używane w czasie pracy w gospodarstwie powinno:
- przylegać do ciała,
- być pozapinane na guziki, zamki lub rzepy,
- nie mieć luźnych części, typu zwisające: troki, paski czy kaptury.

Zalecane obuwie używane podczas pracy w gospodarstwie powinno być:
-  antypoślizgowe,
- wiązane lub zapinane na rzepy powyżej kostki z zabezpieczeniem palców,
- wodoodporne podczas pracy w warunkach wilgotnych.

WYPADKI ZWIĄZANE Z UPADKIEM OSÓB

    Wypadki z tej grupy, wg danych KRUS z ostatnich pięciu lat, stanowią około 48% ogólnej liczby wypadków rolników i blisko 17% wypadków śmiertelnych.
Wypadki spowodowane upadkami zdarzają się najczęściej:
- z powodu potknięcia się,
- z powodu poślizgnięcia na nierównych podwórzach, w przejściach, na drogach oraz w pomieszczeniach;
- upadkiem z drabin i schodówŘupadkiem z wysokości przez niezabezpieczone otwory,
- wpadnięciem do niezabezpieczonych wykopów, kanałów i studzienek, zbiorników,
- upadkiem z ciągników i maszyn rolniczych.

Na ryzyko upadków osób mają też wpływ:
- niewłaściwy stan nawierzchni podwórzy,
- śliskie nawierzchnie,
- wysokie progi w pomieszczeniach,
- stosowanie prowizorycznych drabin.
- przewóz osób na załadowanych przyczepach i wozach,
- stosowanie niewłaściwego obuwia.

Sposoby na uniknięcie wypadków
- Zachowanie ładu i porządku na terenie gospodarstwa.
- Wyrównanie i utwardzenie podwórzy gospodarskich.
- Wyznaczenie stałego miejsca do przechowywania maszyn i urządzeń
- Oddzielenie części mieszkalnej od produkcyjnej.
- Oświetlenie podwórzy i innych zabudowań gospodarczych,
- Likwidacja oblodzeń podwórzy i szlaków komunikacyjnych,
- Stosowanie solidnych, atestowanych drabin,
- Stawianie drabin na równym, stabilnym podłożu.
- Zabezpieczanie, kanałów, studzienek i zbiorników barierkami ochronnymi lub pokrywami załadowanej przyczepy, schodź po drabinie,
- Nie skakać z przyczepy i nie zjeżdżać po słomie, gdyż możesz nadziać się na widły lub grabie,
- Nigdy nie przewoź pasażerów w miejscach niebezpiecznych,
- W razie potrzeby zapewnij osobom pomagającym bezpieczny dojazd na pole i z pola.

UDERZENIA, PRZYGNIECENIA, PRZEJECHANIA PRZEZ ŚRODKI TRANSPORTU
    Co trzeci wypadek z udziałem maszyn kończy się śmiercią poszkodowanego.
Najczęstsze przyczyny wypadków
. niezachowanie ostrożności, niestosowanie się do zasad ruchu drogowego,
. nieodpowiedni stan techniczny pojazdów,
. niewystarczające kwalifikacje osób kierujących pojazdami,
. brak kabin lub ram ochronnych.

Podstawowe zasady zapobiegania wypadkom
. dobry stan techniczny maszyn rolniczych,
. zachowanie szczególnej ostrożności podczas poruszania się po drogach publicznych, zwłaszcza po zmroku,
. przed wyjazdem w drogę sprawdź sprawność układu hamulcowego, systemów oświetlenia i sygnalizacji, ogumienia, układu kierowniczego.
. sprzęg ciągnika z przyczepą musi być prawidłowo wykonany,
. zadbaj o prawidłowe oznakowanie i oświetlenie ciągnika i maszyn rolniczych

   Zanim ruszysz, upewnij się, że w strefie zagrożenia nie przebywają ludzie, a zwłaszcza małe dzieci !!!

WYPADKI SPOWODOWANE PRZEZ POCHWYCENIA  I UDERZENIA PRZEZ RUCHOME CZĘŚCI MASZYN I URZĄDZEŃ

     Tego rodzaju wypadki stanowią grupę ponad 12% w ogólnej liczbie wypadków przy pracy rolniczej i ok. 7% wśród wypadków śmiertelnych. Najwięcej wypadków z tej grupy (według różnych szacunków od 59 do 80%) ma związek z użytkowaniem tarczowych i łańcuchowych pilarek do drewna. Do grupy niebezpiecznych maszyn należą również strugarki do drewna i szlifierki.
    Niezwykle niebezpieczny jest również nieosłonięty wałek przekazania mocy z ciągnika do zagregowanej maszyny.

Przyczyny wypadków:
- użytkowanie maszyn bez osłon,
- wykonywanie czynności konserwacyjno-obsługowych przy pracujących maszynach,

Podstawowe zasady zapobiegania wypadkom
- Zadbaj, by użytkowana w gospodarstwie stolikowa pilarka tarczowa posiadała zabezpieczenia:
- kaptur ochronny górnej części tarczy piły,
- klin rozszczepiający, prowadnicę i popychacz przy wzdłużnym cięciu drewna i tarcicy,
- osłonę dolnej (pod stołem) części tarczy piły, osłonięte paski klinowe (lub pas transmisyjny) napędu od silnika,
- nigdy nie stój naprzeciw przerzynanego wzdłuż drewna,
- nie popychaj ciałem przerzynanego materiału,
- nie usuwaj odpadów ze stołu pilarki gdy pilarka jest uruchomiona,
- podczas eksploatacji maszyn ściśle stosuj się do zasad z instrukcji obsługi.
- nigdy nie stój naprzeciw przerzynanego wzdłuż drewna,
- nie popychaj ciałem przerzynanego materiału,
- nie usuwaj odpadów ze stołu pilarki gdy pilarka jest uruchomiona,
- podczas eksploatacji maszyn ściśle stosuj się do zasad z instrukcji obsługi.
- każdorazowo przed uruchomieniem maszyny skontroluj sprawność wszystkich jej elementów i podzespołów,
- dbaj, aby były zamontowane oryginalne osłony i urządzenia ochronne,
- uszkodzone lub brakujące części zastępuj nowymi,
- pamiętaj, aby czynności konserwacyjne, usuwanie drobnych usterek itp. wykonywać wyłącznie po odłączeniu napędu maszyny.

UDERZENIA, PRZYGNIECENIA, POGRYZIENIA PRZEZ ZWIERZĘTA

   Wypadki spowodowane przez zwierzęta to ok. 14% grupa wśród ogółu wypadków i około 4% wśród wypadków śmiertelnych rejestrowanych przez KRUS.
    Najczęstsze przyczyny wypadków:
- pośpiech i brak ostrożności,
- agresja ze strony osób obsługujących zwierzęta,
- niewłaściwa konstrukcja budynków inwentarskich,
- przestarzałe technologie utrzymania zwierząt,
- niestosowanie przy udoju i zabiegach pielęgnacyjnych poskramiaczy i poskromów.

Podstawowe zasady zapobiegania wypadkom:
     Zastosowanie nowoczesnych technologii utrzymania zwierząt, np. obór wolnostanowiskowych z halami udojowymi,
- właściwe zaplanowanie ciągów transportowych pasz, gnojowych, korytarzy przepędowych tak, aby nie krzyżowały się wzajemnie
- obszerne kojce i stanowiska dla zwierząt,
- koryta i poidła powinny być tak umieszczone, aby ich obsługa nie wymagała wchodzenia do kojców,
- wskazane jest, aby zwierzęta były obsługiwane stale przez te same osoby,
- nie dopuszczaj dzieci i kobiet do obsługi dużych rozpłodników.
- podczas przepędu zwierząt na uwięzi nie okręcaj powrozów czy łańcuchów dookoła dłoni
- jeżeli stale obsługujesz zwierzęta nie pomagaj przy bolesnych zabiegach weterynaryjnych.

WYPADKI SPOWODOWANE PRZEZ OSTRE NARZĘDZIA I PRZEDMIOTY

Najbardziej typowe okoliczności wypadków to:
- nieumiejętne posługiwanie się siekierą, kosą, widłami, nożami,
- kontakt z ostrymi, wystającymi częściami maszyn i urządzeń stosowanych w gospodarstwie.
- niesprawne, źle osadzone na rękojeści ostre narzędzia,
- niezachowanie środków ostrożności przy pracach i konserwacji z użyciem ostrych narzędzi,
- porzucanie ostrych narzędzi w przypadkowych miejscach.

Podstawowe zasady zapobiegania wypadkom:
- kosa powinna być właściwie osadzona i zaklinowana, uchwyt na kosisku musi być zamocowany trwale,
- trzonek do wideł powinien być gładki i równy; dłuższy przy widłach dwuzębnych, krótszy przy czterozębnych,
- jeżeli przenosisz, przewozisz ostre narzędzia (kosy, piły, siekiery) lub ich nie używasz, osłoń je odpowiednimi osłonami albo futerałami,
- używaj środków ochrony indywidualnej - hełmów i okularów ochronnych, butów z podnoskami stalowymi, rękawic chroniących przed skaleczeniem.
- narzędzia zawsze przechowuj w tych samych miejscach, najlepiej na wieszaku,
- narzędzia dobrze naostrzone i konserwowane są bezpieczniejsze w użytkowaniu.

CZYNNIKI SZKODLIWE  W ŚRODOWISKU PRACY ROLNIKA

   Co setny wypadek spowodowany jest działaniem czynników szkodliwych pochodzenia chemicznego.

Okoliczności wypadków:
- zatrucia na skutek nieumiejętnego stosowania środków chemicznych,
- zatrucia na skutek omyłkowego spożycia roztworów chemicznych, przechowywanych w nieoryginalnych opakowaniach, np. butelkach po napojach,
- oparzenia podczas nieumiejętnego stosowania środków myjących i dezynfekcyjnych (mycie pomieszczeń inwentarskich, baniek, konwi, zbiorników używanych w produkcji mleka itp.).

Najczęstsze przyczyny wypadków:
- praca ze środkami ochrony roślin, pylistymi nawozami mineralnymi i wapnem bez właściwych środków ochrony indywidualnej,
- nieprzestrzeganie instrukcji stosowania środków ochrony roślin oraz środków myjąco-dezynfekcyjnych,
- przechowywanie pozostałości roztworów środków ochrony roślin i innych środków toksycznych w butelkach po napojach spożywczych,
- przechowywanie środków chemicznych w miejscach ogólnodostępnych.

Podstawowe zasady zapobiegania wypadkom
- podczas pracy ze środkami ochrony roślin i innymi środkami chemicznymi stosuj się ściśle do postanowień instrukcji ich stosowania,
- środki ochrony roślin, żrące i szkodliwe przechowuj w miejscach zabezpieczonych przed dostępem dzieci.
    Ze względu na trujące gazy nigdy nie wchodź do szamb, zbiorników na gnojowicę i gnojówkę. Włazy do szamb zbiorników na gnojowicę i gnojówkę zabezpiecz betonową lub metalową pokrywą.
   
Przy pracach z użyciem środków ochrony roślin pamiętaj:
- praca z bardzo toksycznymi środkami ochrony roślin w pojedynkę jest zabroniona,
- przed podjęciem pracy z użyciem środków ochrony roślin zjedz posiłek,
- nie pij alkoholu przed i w czasie stosowania środków ochrony roślin.

Bezwzględnie zabronione jest:
- mieszanie substancji o nieznanym składzie chemicznym,
- przechowywanie niewykorzystanych środków chemicznych w nieoryginalnych opakowaniach,-
- przechowywanie środków ochrony roślin i innych szkodliwych środków chemicznych w miejscach ogólnodostępnych.

Materiał opracowany przez Oddział Terenowy KRUS - Tarnów.

[wstecz]