EKOMUZEUM ZIEMI BOCHEŃSKIEJ - PARK GEOLOGICZNY W ŻEGOCINIE

    Do licznych atrakcji turystycznych Żegociny doszła 27 października 2005 roku kolejna - "Geologiczny Parku Piaskowców Grodziskich w Dawnym Kamieniołomie w Żegocinie". Jego otwarcie, z udziałem licznych gości, zakończyło kilkumiesięczny cykl prac nad realizacją kolejnego obiektu z projektu "Ekomuzea Ziemi Bocheńskiej ", którego autorką jest pani Barbara Mirek - Michalska - prezeska zarządu Fundacji "Partnerstwo dla Ziemi Bocheńskiej". Jego wykonanie stało się możliwe po uzyskaniu dotacji z Fundacji "Partnerstwo dla Środowiska". Były kamieniołom, zamieniony teraz w park wypoczynkowy, przeznaczony głównie dla turystów oraz odkrywkę geologiczną dla potrzeb studentów naukowych geologii - to jedno z niewielu na terenie Beskidu Wyspowego tego typu miejsc, które może być dużą atrakcją, przyciągającą miłośników wypoczynku na łonie przyrody oraz geoturystów.
     Inauguracyjny piknik pod żegocińskimi piaskowcami poprowadził Wójt Gminy Jerzy Błoniarz. Powitał wszystkich przybyłych, w tym dr hab. inż. Jana Golonkę  - prodziekana Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie, dr inż Tadeusza Leśniaka z Zakładu Geologii Ogólnej i Matematycznej Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie, Wacława Stachurę - Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Bochni oraz Barbarę Mirek - Michalską - autorkę projektu "Ekomuzea Ziemi Żegocińskiej", na który udało się pozyskać środki w Fundacji "Partnerstwo dla Środowiska" oraz pozostałych przybyłych gości, m. in. proboszcza Leszka Dudziaka, Przewodniczącego Rady Gminy w Żegocinie Jana Marcinka, radnych, sołtysów, nauczycieli, wykonawców prac w kamieniołomie (m. in. Władysława Pączka, Wiesława Dudziaka) i nadzorcę tych prac Bolesława Pączka z Urzędu Gminy w Żegocinie.

     Po powitaniu przybyłych Wójt Jerzy Błoniarz przybliżył historię kamieniołomu. Teren kamieniołomu wykupił Zarząd Dróg Krajowych od rodziny Burkowiczów już w 1853 roku. Początkowo wydobywany był tutaj kamień, który wykorzystywano pod fundamenty domów i do budowy murów oporowych wzdłuż Potoku Saneckiego. Na cele budownictwa drogowego rozpoczęto eksploatację tego kamieniołomu po I wojnie światowej. W czasie największego zapotrzebowania na ten kamień zatrudnionych tu było około 50 osób. Jednym z nich był obecny na uroczystości Jan Paruch z Żegociny. Na początku lat 30-tych zainstalowano tutaj kolejkę linową od szczytu kamieniołomu aż do drogi, a wewnątrz było wyrobisko i szyny dla wózków, którymi wywożono urobek nad brzeg potoku. Po II wojnie światowej zmniejszyła się liczebność pracowników i wydobycia. Eksploatację kamieniołomu zakończono w 1961 roku.

     Wójt, w imieniu samorządu gminy i całej społeczności wsi Żegocina podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do urządzenia w byłym kamieniołomie "Geologiczny Parku Piaskowców Grodziskich". Specjalne dyplomy z podziękowaniami otrzymali: Prorektor ds. Ogólnych AGH - dr hab. inż. Tadeusz Słomka (nieobecny na uroczystości), dr inż. Tadeusz Leśniak (przygotował naukowe opracowanie dla tego obiektu i znalazło się ono na tablicy informacyjnej, umieszczonej przy wejściu do kamieniołomu), Prezes Zarządu Fundacji "Partnerstwo dla Środowiska" Piotr Jakubowski (także nieobecny na uroczystości) oraz autorka pomysłu Barbara Mirek - Michalska. Poprosił także Akademię Górniczo-Hutniczą - Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska o objęcie patronatu naukowego nad Parkiem.

     Także Wójt Gminy Jerzy Błoniarz otrzymał okolicznościowy adres od Prorektora AGH Prorektor ds. Ogólnych dr hab. inż. Tadeusza Słomki. Profesor usprawiedliwił w nim swoją nieobecność oraz złożył gratulacje i życzenia dalszego rozwoju Ekomuzeum oraz podziękował za otrzymana od żegocińskiej społeczności książkę - reprint opracowania Czesława Blajdy "Rozdziele - wieś w powiecie bocheńskim. Rok 1935". to samo wydawnictwo otrzymali od Wójta także główni goście uroczystości.

     - Pan Rektor Słomka jest gorącym propagatorem nowych idei, które zrodziły się kilkanaście lat temu. AGH, która kształciła przedtem geologów i górników surowcowych przeszła na nowe dziedziny, w tym geoturystykę, która jest połączeniem turystyki z poznawaniem bogactwa naszej Ziemi, studiowaniem zjawisk geologicznych nie tylko przez naukowców, ale także zwykłych turystów, mających zainteresowania tymi zjawiskami i osobliwościami. Przez ostatnie 30 lat ten kamieniołom odwiedziło kilkaset studentów geologii i nauk pokrewnych. Był on obiektem badań wielu geologów, np. panią profesor Kamilę Skoczylas - Ciszewską , która najlepiej rozpoznała ten region. To ona wyróżniła strefę, zwaną żegocińską, która reprezentowana jest przez te sfałdowane utwory i w tych utworach wyróżniła tzw. margle żegocińskie z rogowcami, inoceramy, płat miocenu transgresywnego w Żegocinie. To ona po raz pierwszy tak nazwała te obiekty geologiczne, które tworzyły się około 120 mln lat temu. Te skały, które są w tym kamieniołomie - jak się szacuje - tworzyły się od około 500 tysięcy do 1 mln lat. Teraz my możemy tu oglądać to, co tak dawno się wytworzyło w morzu, które było częścią dużego Oceanu Tetydy - powiedział w krótkim wykładzie dr Tadeusz Leśniak, który znacznie wzbogacił wiedzę zebranych o walorach tego miejsca. Później poinformował także, że Wydział Geologii AGH opracowuje katalog dla całej Polski propagujący miejsca godne do zwiedzenia przez geoturystów. Żegociński kamieniołom może się w nim znaleźć i wtedy pojawi się tu dodatkowa specjalna tablica, informująca, że jest to obiekt geoturystyczny.

   O skojarzeniach związanych z kamieniołomem powiedział ksiądz proboszcz Leszek Dudziak. Przypomniał opowieść o rzeźbiarzach Donatello i Michale Aniele z epoki renesansu. Donatello szukał kiedyś  kamienia do rzeźby. Pracownicy kamieniołomu zaproponowali mu bryłę, ale on stwierdził, że z tego nie da się nic zrobić. Kilka dni później tą samą bryłę zaproponowali Michałowi Aniołowi. Ten ją zaakceptował i wyrzeźbił z niej jedną z najwspanialszych rzeźb - postać Dawida.  Z opowieści wynika, że ktoś obok czegoś przechodzi obojętnie, a ktoś inny się tym zainteresuje. - Chciałbym podziękować tym, którzy się tym kamieniołomem zainteresowali i dzięki temu powstał kolejny punkt na naszej ziemi żegocińskiej - ekomuzeum - powiedział proboszcz żegocińskiej parafii.

   -  Ekomuzeum to otwarte muzeum tematyczne, którego eksponaty, rozproszone w terenie, tworzą żywą kolekcję obrazującą wartości przyrodnicze i kulturowe regionu oraz dorobek jego mieszkańców. Służy ono ochronie, żywej interpretacji i wprowadzeniu miejscowego dziedzictwa na rynek turystyczny. Kilkadziesiąt tysięcy złotych dotacji na rozbudowę Ekomuzeum Ziemi Bocheńskiej otrzymała Fundacja "Partnerstwo dla Ziemi Bocheńskiej" i lokalne instytucje, które wspólnie zgłosiły sześć projektów do "Otwartego Konkursu Małych Dotacji na dofinansowanie partnerskich inicjatyw i projektów ekologicznych". Bardzo się cieszę, że coś dobrego się w tym kamieniołomie stało. To trzeci z obiektów, oficjalnie otwarty w tym roku. Wcześniej uruchomiono i przekazano dla celów turystycznych Górę Św. Jana w Mikuszowicach z pięknym drzewem - lipą, pomnikiem przyrody i pięknymi legendami (w czerwcu była tam piękna impreza - Noc Świętojańska), Pasiekę u Kiejdów w (28 sierpnia br. odbyły się tam inauguracyjne dożynki pszczelarskie) - żegociński kamieniołom jest trzeci. Niebawem przekazane zostaną kolejne, w tym Galeria Wiejska w Żegocinie i Ekomuzeum Rolnicze w Sobolowie u pana Kluby, gdzie prezentowane będą stare sprzęty rolnicze. W sumie w tej sieci będzie 12 obiektów, godnych zwiedzenia i zainteresowania. W końcu września br. miał miejsce zlot rowerowy trasą Ekomuzeów Ziemi Bocheńskiej. Jego uczestnicy przyjechali na rowerach z różnych stron powiatu (to około 60 osób), nocowali w Ośrodku Edukacyjnym w Borównej, zwiedzali Lipnicę Murowaną z zabytkowym kościołem Św. Leonarda, byli też u Państwa Wnęków w Lipnicy Górnej, a więc w kolejnym obiekcie na szlaku Ekomuzeów. Późną jesienią br. będzie wydany folder prezentujący wszystkie obiekty Ekomuzeów Ziemi Bocheńskiej" - poinformowała pani Barbara Mirek - Michalska .

    Z 12 obiektów ujętych w Ekomuzeach, dofinansowanie uzyskało pięć. W Żegocinie za środki od Fundacji uporządkowano teren kamieniołomu, wybudowano solidną kładkę (mostek) nad Potokiem Saneckim, która prowadzi do niecki kamieniołomu, wykonano tablicę informacyjną, kamienny krąg na ognisko i drewniane ławki, na których spocząć mogą przybyli tu turyści. Park może być wykorzystany nie tylko na cele turystyczne, ale również naukowe. Od wielu już lat przyjeżdżają tu na obozy naukowe i ćwiczenia studenci z uczelni krakowskich, wrocławskich i innych. Kiedy obiekt uzyska większą promocję, z pewnością pojawią się tutaj także geoturyści.

MINI FOTOREPORTAŻ

[wstecz]