Rozdziele
- wieś położona w Gminie Żegocina, w południowo-zachodniej części województwa
tarnowskiego. Leży na pograniczu Pogórza Karpackiego i Beskidu Wyspowego, zajmując
stoki Łopusza (661 m n.p.m.) i Kamionnej (801 m n.p.m.).
Nazwa wsi pochodzi od działu wód, który
właśnie tutaj dzieli zlewnię Raby i Dunajca. Najdawniejsza wzmianka o Rozdzielu
pochodzi z dokumentu wydanego w 1262 r. przez Bolesława Wstydliwego, w którym władca
nadaje Dzierżykrajowi z Niegowici las położony w pobliżu miasta Bochni "... aż
do Rozdziela, do granic góry Jeziernik". Fakt ten nie świadczy o tym, że już
wtedy istniała tu osada, gdyż w tamtych czasach nadawanie nazw wyprzedzało zakładanie
osad.
W spisie wsi Rozdziele wymienione jest dopiero w
1490 r. W 1581 r. były tu już dwa samodzielne folwarki, co świadczy o szybkim rozwoju
osady. Dzieliło się już wtedy na dwie części: Józefa Otwinowskiego (2 i 3 łanu
kmiecego) i Zofii Kowalewskiej (2/3 łanu). W XVI wieku Rozdziele należało do powiatu
szczyrzyckiego i graniczyło z powiatem sądeckim. Rozdziele należało do parafii w
Żegocinie. Wizytacja kościelna z 1748 r. podaje np. , że żegociński organista
otrzymywał z Rozdziela świadczenia w owsie.
W wyniku I rozbioru Polski Rozdziele znalazło
się w zaborze austriackim. Panowała tu duża bieda wynikająca z przestarzałych metod
gospodarowania na roli i kiepskiej jakości gruntów oraz przeludnienia i ucisku
pańszczyźnianego. Dopiero zniesienie pańszczyzny w 1848 r. spowodowało wykarczowanie
sporej części lasów dworskich i powstanie kilkudziesięciu nowych gospodarstw. Bieda
zmusiła na przełomie XIX i XX wielu mieszkańców wsi do emigracji za chlebem.
Wiadomym jest, że w roku 1912 istniała już w
Rozdzielu dwuklasowa szkoła ludowa, w której 77 dzieci uczyły dwie nauczycielki: M.
Książkiewicz i J. Sołtysówna. Okres wojny był tu dosyć spokojny. Kilka osób
wywieziono na roboty do Niemiec, kilkanaście walczyło w ruchu oporu. Dopiero po
wyzwoleniu, choć nadal w powolnym tempie, następuje rozwój miejscowości. Po wielu
staraniach udaje się wybudować nową, murowaną szkołę (1972 r.), dawną szkołę
przebudować na schronisko turystyczne, założyć instalację elektryczną, telefoniczną
oraz wyasfaltować drogę do Rozdziela Dolnego.
Dziś Rozdziele znane jest już w Polsce i
nawet za granicą z ładnego schroniska (PTSM), kilku gospodarstw agroturystycznych,
pracowitości i gościnności mieszkańców, dla których już nie tylko rolnictwo, ale
także turystyka, są źródłem dochodów. Piękne krajobrazy, czyste środowisko
naturalne, wytyczone szlaki turystyczne i ścieżki rowerowe, zaś zimą wyciąg
narciarski na stoku Kamionnej, ściągają tu coraz więcej turystów |
