ŻEGOCINA - TEKSTY  ŹRÓDŁOWE NR 37

    Dzięki serwisowi internetowemu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku oraz informacjom własnym możliwe stało się opublikowanie, z pewnością jeszcze niepełnej listy żołnierzy Legionów Józefa Pisłudskiego, pochodzących z terenu Gminy Trzciana, do której w tamtych latach należały wszystkie wioski obecnych gmin Trzciana i Żegocina.

Wystawa "Bochniacy na szlaku legionowym".

   Stowarzyszenie Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej przygotowało wystawę fotograficzną  "Bochniacy na szlaku legionowym", której uroczyste otwarcie nastąpiło w dniu 23 października 2014 roku. Ekspozycję na 28 drukowanych w kolorze planszach przygotowali Stanisław Kobiela i nasz rodak z Bytomska - Pan Stanisław Mróz.
   Zgromadzono nazwiska ponad 150 legionistów z różnych miejscowości ówczesnego powiatu bocheńskiego. Przedstawiono miejsca, w których walczyli, ginęli, odnosili rany i zdobywali najwyższe odznaczenia bojowe. Wśród wielu wymienionych na tej wystawie legionistów, wywodzących się z Ziemi Bocheńskiej, znajduje się jedno: Ignacego Rośka z Żegociny, ur. w 1887 roku, który poległ  w okresie pomiędzy 28 października, a 18 listopada 1914 roku.
   Udało się odszukać dane o kilkunastu kolejnych, wywodzących się z różnych wiosek Żegociny i okolicy. Tylko jeden legionista z naszej gminy ma szersze naukowe opracowanie. Mowa o pochodzącym z Żegociny Jakubie Juszczyku, który jest bardziej znany jako artysta rzeźbiarz. O pozostałych wiemy niewiele.

   
   Także w tym przypadku serdecznie prosimy o pomoc w uzyskaniu dalszych informacji, ewentualnie o udostępnienie nam pamiątek, w tym zdjęć, legitymacji itp.

WYKAZ LEGIONISTÓW Z TERENU GMIN TRZCIANA I ŻEGOCINA

Rosiek Ignacy - ur. 1887 w Rzegocinie. Służył jako st. szer. w 10.komp. III baonu 2.pp LP i kolejno w 6. komp. II baonu 3. pp LP. Podczas kampanii karpackiej został ranny i wpadł do rosyjskiej niewoli. Wedle innej źródłowej relacji poległ (28 X - 18 XI 1914).
Źródła: CAW I.120.63.103; Oss. rkps 15816 (tu o służbie w 3. pp LP i niewoli); Lista chorych, rannych...; IV Lista strat. Uzupełnienia i sprostowania, Piotrków 1916; J.Cisek, K.Stepan, Lista Strat LP 1914-1918 (tu o służbie w 2. pp i zgonie);

Juszczyk Jakub ps. "Fidiasz" - ur. 1893 w Żegocinie. Przed 1914 należał do "Strzelca". We IX 1914 wstąpił do LP i jako szer. otrzymał przydział do 10. komp. III baonu 2. pp LP. Podczas walk w Karpatach Wschodnich został poważnie ranny. Po leczeniu szpitalnym przechodził rekonwalescencję w Gleichenbergu w Styrii, w V 1915 leczył się w Szpitalu Rezerwowym nr 1 w Wiedniu. Dopiero w II 1916 powrócił do służby i został przydzielony do 1. komp.uzupełniającej w charakterze rysownika baonowego. W Komendzie Grupy LP w Kozienicach powstało kilka prac rzeźbiarskich, m.in. imponująca ambona w miejscowym kościele. W zbiorach Muzeum Wojska Polskiego znajduje się kaseta z drewna cytrynowego naśladująca oprawę książki wykonana w Kozienicach dla Komendanta Piłsudskiego. W kasecie znajdował się adres 2. i 3. komp. uzupełniającej z Dęblina i Kozienic, wręczony Komendantowi 5 XII 1916. Wystawiał na Wystawie Sztuki Legionowej w Zachęcie w III 1917. Po kryzysie przysięgowym (VII 1917) skierowany do służby w Archiwum Wojennym LP w Krakowie. Jednocześnie podjął studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie uczęszczał na zajęcia w pracowni K. Laszczki i J. Rembowskiego. Po odzyskaniu niepodległości służył w 11. puł. Z dniem 1 X 1919 mianowany ppor. kaw. w 11. puł. 1 VI 1921 wykazany jako por w 11. puł. 13 III 1922 zwolniony na własną prośbę z WP, poświęcił się sztuce. Wystawiał w Krakowie w 1924, 1925 i 1934, w Warszawie w 1920 i 1921, w Poznaniu w 1929, w Sosnowcu w 1934 i w Lublinie w 1936. Podczas Kampanii Wrześniowej 1939 dostał się do niemieckiej niewoli, z której zbiegł. Ukrywał się u rodziny w Żegocinie. Zmarł w 1945.
Źródła: Lista strat V-VII 1915; DRW 1919, nr 93; Spis oficerów służących czynnie...; M. Juszczyk, Sztuka moja miłość, Kraków 1993; W. Milewska, M. Zientara, Sztuka Legionów...; Wychowankowie i pedagodzy.

Wróbel Jan - ur. 14.05.1892 w m. Bytomsko poczta Rzegocina, przyn. Bytomsko k. Bochni. Wyrobnik. Książeczka wojskowa nr 1598, 7629. Służył w 5.komp. 3. pp II Brygady LP. Był wymieniony we wniosku o odznaczenie austr. Krzyżem Wojskowym Karola z 28 III 1917r.
Źródła: CAW I.120.63.103; CAW I.120.63.263; CAW I.120.1.101;

Kamionka Michał - ur. 31.08.1893, Rzegocina, syn Eleonory i Józefa. Student gimnazjum. Książeczka wojskowa nr 38580. Wstąpił do LP 16 VIII 1914. Początkowo służył w 6. komp. II baonu 3. pp LP. Przed końcem IV 1915 przepadł bez wieści. Wedle późniejszych ustaleń trafił do rosyjskiej niewoli, z której zdołał zbiec. Po powrocie do służby wszedł w skład 6. komp. II baonu 4. pp III Brygady LP. Po odzyskaniu niepodległości wstąpił do WP. Uczestniczył w odtwarzaniu 4. pp Leg.w Krakowie. Rozkazem PKW w Krakowie z 20 XI 1918 awansowany ze stopnia sierż. aspiranta na chor. piech. i z dniem 1 III 1919 mianowany ppor. piech. 1 VI 1921 wykazany jako kpt. w 3. pp Leg. Kapitan, odznaczony VM V kl. - za wojnę 1918-20.
Źródła: CAW I.120.30; CAW I.120.63.102; Oss. rkps 15816/II; Lista chorych, rannych...; Lista strat V-VII 1915; DRW 1919, nr 36; OGKr. 1918, nr 12; Spis oficerów służących czynnie.


Chejno Jan - ur. 1894, Łąkta Dolna, rolnik. Walczył w szeregach 9. komp. III baonu 3. pp II Brygady LP. Do rosyjskiej niewoli dostał się 6. lipca 1916 r. pod Wołczeckiem. /Nazwisko prawdopodobnie przekręcono, powinno brzmieć Hejmo - dop. autora/.
Źródła: Oss. rkps 15816/I; VII Lista strat; 'Monitor Polski' 1931, nr 251.

Krawczyk Mikołaj - . ur. 17.11.1894 w m. Żegocina k. Bochni, s. Zygmunta, przyn. Bochnia. Rolnik. Wstąpił do oddziałów strzeleckich 10 VIII 1914. Służył w 10. komp. III baonu 3. pp II Brygady. 3 XII 1914 - 14 IX 1915 służył w sądzie polowym. Ranny, leczył się przez 6 miesięcy w Budapeszcie i Kamieńsku. Po powrocie do szeregów od VIII 1916 przydzielony został do 9. komp. III baonu 3. pp II Brygady LP. Walczył nad Styrem i Stochodem. Podczas walk na froncie bukowińsko-besarabskim został ranny i 7 IV 1917 leczył się w szpitalu Czerwonego Krzyża w Nowym Sączu i Kamieńsku. Otrzymał potem trzymiesięczny urlop do Żegociny. Powrócił do służby w XII 1917. W V 1918 zwolniony.
Źródła: CAW I.120.29; CAW I.120.63.102, K-O; Oss. rkps 15812/V; VI lista strat;

Krzyski (do 1910 Dudek) Tomasz, ur. 18 XII 1888 w m. Rozdziele Górne k. Bochni, w. rzymskokatolickie. Lekarz medycyny. Książeczka wojskowa nr 5125. Ukończył III Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie. Maturę złożył 8 VI 1910, po czym rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po wybuchu wojny wstąpił do LP. Został mianowany chor. piech., dowodził plut. w 1. komp. I baonu 3. pp LP. Wyróżnił się męstwem w bitwie pod Mołotkowem (29 X 1914). Przeniesiony po tej bitwie do 2. pp LP został asystentem lekarza I baonu - dr, s. Gądka, następnie lekarzem baonu. 2 III 1915 został awansowany na ppor. lek. Od 19 II 1915 był asystentem adiutanta pułku. W III 1915 na skutek choroby, był odesłany do Szpitala Powszechnego w Wiedniu, gdzie przebywał od 3 III 19105. Po powrocie do pułku został wyznaczony adiutantem 2. pp LP (21 VII - 1 IX 1915). Po 1 IX 1915 powrócił do I baonu i został mianowany adiutantem baonu (rozkaz Komendy LP nr 178 z 15 XII 1915). 16 IV 1916 awansowany na por. lek., następnie na kpt. lek. III-VII 1916 leczył się w Szpitalu Fortecznym nr 4. w Krakowie. Wysłany na dziesięciotygodniowy urlop, próbował zdać egzaminy na tytuł doktora wszech nauk lekarskich, co ostatecznie nastąpiło 13 I 1917. Po kryzysie przysięgowym (VII 1917) i odejściu Polskiego Korpusu Posiłkowego na front w Galicji Wschodniej pozostał w Królestwie. W Ciechanowie sprawował obowiązki lekarza Kursu Wyszkolenia Artylerii. W II 1920 przeniesiony na stanowisko z-cy komendanta Szpitala Mokotowskiego, w VIII 1920 awansował na stopień mjr. lek. ze starszeństwem z 1 IV 1920. Po wojnie zweryfikowany jako mjr. lek., służył następnie w Departamencie Sanitarnym MSWojsk. W 1921 został lekarzem Szpitala Rejonowego w Modlinie i starszym lekarzem w 1. płącz (od 1 II 1923), następnie w 1. part. plot. (1925). Od 9 VIII 1926 zajmował analogiczne stanowisko w 1. Dyonie Samochodowym. 10 IX 1927 otrzymał mianowanie na starszego lekarza 30. pp, 31 X 1927 przeniesiony do Państwowego Urzędu WF i PW. W 1930 wyznaczony Szefem Sanitarnym DOK IX w Brześciu i awansowany do stopnia płk. lek. (1 I 1934). Od 20 IV 1938 był Szefem Sanitarnym DOK V w Krakowie. Po Kampanii Wrześniowej 1939 przedostał się do Francji, po wojnie osiedlił się w Nowej Szkocji w Australii. W latach 1950. pracował w szpitalu Points Edward Hospital w Sydney. Zmarł w I 1970. Odznaczony VM 5. kl., KN, OOP 5. kl., Złotym KZ.
Źródła: ANKr., NKN, sygn. 434; CAW, NKN, 150.1.16; CAW I.120.1.386; CAW I.120.63.102, K-O; Lista chorych, rannych...; Lista starszeństwa 1917; R.O.1923; R.O.1924; R.O.1928; R.O.1932; R.O.1939; Corpus studiosorum..., cz. 3; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów..., t. 2; M. Dutkiewicz, Służba zdrowia...; W. Rogalski, Spis lekarzy... (rkps); K. Stepan, Prawie jak słownik; 'Goniec Polowy Legionów' 1916, nr 12.

Chojecki Józef - ur. w 1884 w m. Leszczyna k. Bochni. Przyn. Leszczyna k. Bochni. Student. W czasie I wojny światowej w LP. Służył w stopniu szer. w okm 2. pp II Brygady LP. 13 VI 1915 ranny pod Rokitną. Następnie pełnił służbę w 2. okm II baonu 4. pp III Brygady LP. Ranny 8 X 1915 podczas walk na Wołyniu, leczył się w XII 1915 w Szpitalu Czerwonego Krzyża w Nowym Targu. Odznaczony KN.
Źródła: CAW I.120.63.263; Lista strat V-VII 1915; V Lista strat; VI Lista strat; 'Monitor Polski' 1937, nr 64;

Dudzic Andrzej - syn Katarzyny i Wojciecha, Łąkta Górna. Zginął w walkach pod Buczaczem (sierpień 1914 r.).

Pach Karol - ur. 31.08.1893, s. Agnieszki, Trzciana, rolnik, książeczka wojskowa nr 3067. Od 11 X 1914 do 16 VI 1915 służył na froncie w oddziale sztabowym III baonu 3. pp II Brygady LP. Uczestniczył w kampanii karpackiej, bukowińskiej i besarabskiej. 7 IV 1917 był wymieniony we wniosku do odznaczenia austr. Krzyżem Wojskowym Karola. Po kryzysie przysięgowym (VII 1917) służył jako st. szer. w 3. pp Polskiego Korpusu Posiłkowego i po próbie przejścia II Brygady przez front pod Rarańczą (15-16 II 1918) został internowany przez Austriaków w Száldobos.
Źródła: CAW I.120.29; CAW I.120.1.101; Oss. rkps 15812/VII.

Pączek Władysław - ur. w 1897, s. Józefy, zam. Żegocina k. Bochni. Książeczka wojskowa nr 46734. Wstąpił do LP 1 IX 1914. służył w 2. komp. 3. pp walczył w Karpatach i na Bukowinie, potem przeniesiony do 2. pp II Brygady. Podczas kampanii wołyńskiej ranny, leczył się w szpitalu. 30 VI 1917 ponownie w LP odnotowany w 2. komp. uzup. w Bolechowie. Po kryzysie przysięgowym służył w Polskim Korpusie Posiłkowym. Po Rarańczy (15-16 II 1918) internowany w Talaborfalva i asenterowany do 100. pp. W 1919 odnotowany w PKU w Tarnowie.
Źródła: Oss. rkps 15812/VII.

Kowalczyk Mikołaj - ur. w 1894 w m. Żegocina k. Bochni. Podczas wojny służył w LP.
Źródła: CAW I.120.63.102, K-O;

Paruch Jan - ur. w 1893 w m. Rozdziele Dolne k. Bochni, s. Teresy. Nauczyciel. Książeczka wojskowa nr 3457. Wstąpił do oddziałów strzeleckich 14 VIII 1914. Służył w 1. komp. I baonu 3. pp i w I plut. 2. szw. kaw. II Brygady LP (od 1 I 1916 w 2. puł LP). 6 IV 1917 był wymieniony jako uprawniony do odznaczenia austr. Krzyżem Wojskowym Karola. Po odzyskaniu niepodległości w WP. Dekretem z 25 IX 1919 mianowany ppor. rach. z dniem 1 X 1919. Służył wówczas w Zarządzie Kwaterunkowym Warszawa.
Źródła: CAW I.120.34; CAW I.120.63.103; CAW I.120.63.263; CAW I.120.1.102; DRW 1919 nr 93;

   Literatura: Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

[powrót]                                                                                                                            [zegocina.pl]