ENCYKLOPEDIA ŻEGOCIŃSKA
REZERWAT PRZYRODY "KAMIONNA"

Wejście do rezerwatu przyrody "Kamionna".

Rezerwat przyrody "Kamionna" - chroniony obszar został utworzony w 1997 roku. Obejmuje teren na północnym zboczu masywu Kamionnej (801 m n.p.m.) o powierzchni 64,04 ha. Rezerwat utworzono celem ochrony dobrze wykształconych zespołów leśnych buczyny i jedliny o naturalnym charakterze, typowym dla szaty leśnej Beskidów oraz stanowisk rzadkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt.. Trzy hektary powierzchni zajmuje żyzna buczyna karpacka, która występuje tu w typowej, reglowej formie, zróżnicowanej na kilka podzespołów: typowy, wilgotny z czosnkiem niedźwiedzim, wilgotny z miesięcznicą trwałą. Czosnek niedźwiedzi występuje masowo w płatach, tworząc kobierzec, prezentujący się najefektowniej podczas kwitnienia czyli w drugiej połowie maja. Wydziela w czasie kwitnienia silną woń czosnku, wyczuwalną w powietrzu. Miesięcznica trwała najlepiej prezentuje się na przełomie czerwca i lipca. Do osobliwości fauny na tym terenie należą: kruk, myszołów zwyczajny, dzięcioł czarny i jarząbek.
   W rezerwacie "Kamionna" przyjęto ścisłą formę ochrony rezerwatowej. Polega ona na całkowitym zaniechaniu ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze.

Droga do rezerwatu.
    Dotrzeć do rezerwatu można stosunkowo łatwo od szczytu Kamionnej (801 m. npm.). Kierując się od Rozdziela niebieskim szlakiem, mijamy Bacówkę, dalej idąc lasem po prawej stronie szlaku znajduje się tablica informacyjna rezerwatu. Stromy stok porośnięty buczyną opada w głęboki jar, na dnie którego płynie mały potok. Granica rezerwatu prowadzi nadal niebieskim szlakiem. Po lewej stronie za wąskim pasem drzew, jezioro zarastające roślinnością bagienną zwane "Jeziernikiem". W rezerwat wprowadza nas szeroka ścieżka, dawny szlak zrywkowy. Wokoło 100-letnie jodły i buki. W podroście stożkowe kępy młodych jodeł. Ścieżka opada w dół, a spojrzenie w bok odsłania głęboki jar z cichym potokiem.
    Obok bogactwa flory i fauny jest też świat, na który nie zwracamy szczególnej uwagi, świat mikroorganizmów, grzybów, porostów, owadów. Teraz, gdy w rezerwacie rządzą tylko prawa natury, ich rola jest szczególnie ważna. Stanowią niezbędne ogniwa łańcucha, który ma zapewnić równowagę biologiczną w środowisku. 
    Dodatkową atrakcją tego rezerwatu są wspaniałe panoramy górskie Beskidów i Tatr, które rozciągają się na południowej granicy rezerwatu.

Flora
75% rezerwatu, głównie w partii przyszczytowej, odpowiadającej piętru regla dolnego, stanowi buczyna karpacka, pozostałe 25% to lasy jodłowe występujące poniżej, w piętrze pogórza. Mówiąc o zespołach leśnych bierzemy pod uwagę drzewa, krzewy, krzewinki i rośliny zielne w odpowiednim składzie gatunkowym zgodnym z siedliskiem, a wiec warunkami glebowymi i wilgotnościowymi podłoża. Wśród gatunków drzew dominują buki i jodły, towarzyszy im jawor, na wilgotnych stanowiskach olsza szara, a sporadycznie świerk, sosna i brzoza.
    Wśród roślin występuje w rezerwacie 10 gatunków objętych ochroną, w tym 5 ochroną całkowitą. Należą do nich: wiosną obsypany różowymi kwiatami krzew- wawrzynek wilczełyko, kwitnące latem wiechowatymi białymi kwiatostanami parzydło leśne, płożący się po ziemi i wspinający po pniach drzew bluszcz pospolity, spotykany na obrzeżu drzewostanu w okolicy szczytu dziewięćsił bezłodygowy, przepiękna i dostojna lilia złotogłów, skromna i urocza śnieżyca przebiśnieg, krewniaczka storczyków listera jajowata, wiosenna pierwiosnka wyniosła, okazała i wyjątkowo rzadka ciemiężyca zielona, niepozornie kwitnący kopytnik pospolity, silnie pachnąca marzanka wonna, zamykająca na noc fioletowe kwiaty goryczka trojeściowa. Osobliwością jest też, chroniony gatunek grzyba soplówka jodłowa. Wśród pozostałych roślin zielnych uwagę zwracają łany: czosnku niedźwiedziego wydzielające podczas kwitnienia silną woń, miesięcznicy trwałej z srebrzystymi łuszczynami, fioletowo kwitnącego wiosną żywca gruczołowatego.

Fauna
    W rezerwacie spotkać można blisko 40 gatunków ptaków. W buczynach las nie posiada bujnie rozwiniętej warstwy krzewów i podrostu. Najliczniejsze są wiec rudzik i świstunka leśna, które budują gniazda na ziemi oraz pospolita zięba gniazdująca na drzewach. W lasach jodłowych o silnie rozwiniętym podroście idealne warunki do gniazdowania znajdują drozdy: drozd śpiewak, kos, rudzik i one są tu najliczniejsze. Na całym obszarze spotkać można dzięcioły, sikory, kowalika, sójkę trznadla, kukułkę. Do wyjątkowych zjawisk należy gniazdowanie w rezerwacie orzechówki, paszkota, gila oraz znacznie mniejszej od wróbla muchołówki małej. Nad Kamionną często krążą myszołowy i kruki. Gniazdo myszołowa zlokalizowano na terenie rezerwatu. Osobliwością jest też bocian czarny obserwowany w czasie żerowania w potokach rezerwatu i podczas przelotów nad masywem Kamionnej.
    W faunie rezerwatu pozostałe gromady kręgowców mają również swoich przedstawicieli. Płazy reprezentuje dość licznie salamandra plamista, kumak górski i żaba trawna. Gady jaszczurka zwinka, padalec, zaskroniec i zmija zygzakowata. Wśród ssaków na stałe zamieszkał w rezerwacie borsuk, lis, sarna, kuna leśna, zajac, wiewiórka, jeż oraz przedstawiciele polnikowatych, myszowatych i pilchowatych. Czasami wędrują przez rezerwat jelenie, dziki. Sporadycznie pojawia się wilk i niedźwiedź.

ZARZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA
z dnia 25 lipca 1997 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody. (M.P. z dnia 8 września 1997 r.)

    Na podstawie art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 114, poz. 492, z 1992 r. Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 89, poz. 415, z 1995 r. Nr 147, poz. 713, z 1996 r. Nr 91, poz. 409 oraz z 1997 r. Nr 14, poz. 72, Nr 43, poz. 272 i Nr 54, poz. 349) zarządza się, co następuje:

§ 1. Uznaje się za rezerwat przyrody pod nazwą "Kamionna" obszar lasu i wód o powierzchni 64,04 ha, położony w gminie Żegocina w województwie tarnowskim.
§ 2. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych dobrze zachowanych drzewostanów bukowo-jodłowych.
§ 3. W skład rezerwatu przyrody wchodzi obszar oznaczony w planie urządzenia gospodarstwa leśnego Nadleśnictwa Brzesko, według stanu na dzień 31 grudnia 1994 r., jako oddziały lasu nr 146a, b, 147a, b, c, d.
§ 4. 1. Na obszarze rezerwatu przyrody zabrania się:
1) pozyskiwania, niszczenia lub uszkadzania drzew i innych roślin, z wyjątkiem przypadków uzasadnionych potrzebami gospodarstwa rezerwatowego, ujętych w planie ochrony,
2) zbioru wszystkich dziko rosnących roślin, a w szczególności owoców, nasion i grzybów, z wyjątkiem zbioru nasion na potrzeby hodowli lasu,
3) polowania, chwytania, płoszenia i zabijania dziko żyjących zwierząt, niszczenia nor i legowisk zwierzęcych, gniazd ptasich i wybierania jaj,
4) wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczystości, innego zanieczyszczania wód i gleby oraz powietrza,
5) wydobywania skał i minerałów,
6) niszczenia gleby lub zmiany sposobu jej użytkowania, w szczególności przez pozyskiwanie ściółki leśnej,
7) zakłócania ciszy,
8) palenia ognisk,
9) stosowania środków chemicznych w gospodarce leśnej,
10) zmiany stosunków wodnych,
11) umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków nie związanych z ochroną, z wyjątkiem znaków drogowych i innych znaków związanych z ochroną porządku i bezpieczeństwa,
12) wstępu na teren rezerwatu poza miejscami wyznaczonymi przez Wojewodę, z wyjątkiem służb leśnych oraz służb ochrony przyrody,
13) ruchu pojazdów, z wyjątkiem pojazdów służb leśnych oraz służb ochrony przyrody.
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie dotyczą:
1) prowadzenia badań naukowych za zgodą Wojewody,
2) prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem publicznym i z ochroną przeciwpożarową,
3) wykonywania zadań z zakresu obronności państwa,
4) wykonywania zabiegów ochronnych, hodowlanych i pielęgnacyjnych za zgodą Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, udzielaną w przypadku potrzeby likwidacji zagrożeń ochranianej przyrody, nie ujętych w planie ochrony.

§ 5. Bezpośredni nadzór nad rezerwatem przyrody sprawuje Wojewoda Tarnowski.
§ 6. Zarządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

W rezerwacie Kamionna.

[wstecz]