Azbestami są włókniste odmiany minerałów występujące w przyrodzie w
postaci wiązek włókien cechujących się nadzwyczajną wytrzymałością na
rozciąganie, elastycznością i odpornością na działanie czynników chemicznych i
fizycznych. W przyrodzie występuje około 150 minerałów o pokroju włóknistym, które
w czasie procesu produkcyjnego mogą się rozdzielać na sprężyste włókna czyli
fibryle. Włókna i wyroby odznaczają się znaczną odpornością na działanie
czynników chemicznych, ścieranie i wysoką temperaturę. Ze względu na złe
przewodnictwo ciepła i prądu jest stosowany jako materiał izolacyjny. Dzięki
ogniotrwałości i izolacyjności termicznej stosowany jest do wyrobu tkanin
ogniotrwałych i farb ogniotrwałych. Dawniej produkowano z niego również okładziny
ciernych szczęk hamulcowych i niepalne materiały budowlane (pokrycia dachowe, rury itp).
Dzięki niskiej cenie i dobrym właściwościom mechanicznym stosowany był jako
wzmocnienie w eternicie.
Szkodliwość włókien azbestowych zależy od średnicy i długości
włókien. Większe włókna nie są tak szkodliwe, gdyż w większości zatrzymują się
w górnych drogach oddechowych skąd są usuwane przez rzęski, włókna bardzo drobne są
usuwane przez system odpornościowy. Najbardziej niebezpieczne są włókna długie, ale
cienkie, które przenikają one do dolnych dróg oddechowych, wbijają się do płuca
gdzie pozostają i w wyniku wieloletniego drażnienia komórek wywołują nowotwory.
Azbest jest przyczyną następujących chorób: pylica azbestowa, rak płuc i nowotworów
międzybłoniaka opłucnej.
Aktualnie ze względu na działanie rakotwórcze został
wycofany, a np. pokrycia dachowe są sukcesywnie wymieniane. Ze względu na szkodliwość
pyłu azbestowego (pylica), usuwanie wyrobów azbestowych z budynków wymaga zabezpieczeń
pracowników, a odpady utylizacji. Jedynym sposobem utylizacji azbestu jest jego
składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych.
W maju 2002 r. Rada Ministrów przyjęła "Program usuwania
azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski". Obejmuje
on m.in.: usuwanie azbestu z gospodarki, szczególnie z budownictwa, propozycje
rozwiązań składowania odpadów azbestowych (składowiska), postulowane zasady wsparcia
finansowego zarówno ze środków budżetowych, ochrony środowiska, Unii Europejskiej jak
i władz terenowych oraz wytyczne do opracowania wojewódzkich i powiatowych programów
usuwania wyrobów azbestowych.
Szacuje się, ze na terenie Polski znajduje się około 15.500
tys. ton wyrobów zawierających azbest, w tym: 14.900 tys. ton płyt
azbestowo-cementowych, 600 tys. ton rur i innych wyrobów azbestowo-cementowych. Około
85% azbestu znajduje się w wyrobach budowlanych. Szacowane koszty realizacji
"Programu...." w okresie 30 lat to kwota 48.232,00 mln zł.
Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów
zawierających azbest zakazuje m. in. wprowadzania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
azbestu oraz wyrobów zawierających azbest, produkcji wyrobów zawierających azbest,
obrotu azbestem i wyrobami azbestowymi.
Pozostaje jednak problem z istniejącymi już produktami
azbestowymi. Oczyszczenie terytorium Polski z azbestu oraz usunięcie stosowanych od wielu
lat wyrobów zawierających azbest jest nie tylko czasochłonne, ale także kosztowne.
Problem dotyczy właściwie każdej gminy i każdego miasta. Wystarczy popatrzeć na
okolicę, aby przekonać się, że także w Gminie Trzciana problem istnieje. Na dodatek
są liczne przykłady niewłaściwego obchodzenia się z materiałami zawierającymi
azbest, np. eternitem. Można go np. zobaczyć na drogach polnych, gdzie wysypano, aby
utwardzić drogę. Są także dzikie wysypiska azbestu. |
Na terenie Gminy Żegocina problem jest duży,
ale nikt (także Urząd Gminy) nie jest w stanie w pełni rozeznać tego zjawiska.
Patrząc tylko po eternitowych dachach łatwo zauważyć, że Gmina będzie mieć z
problemem usunięcia azbestu duży problem. Kilka lat temu problemem zajęło się
działające na terenie Gminy Stowarzyszenie Ochrony Przyrody i Krajobrazu. Przygotowało
ono ankiety, które mieli wypełnic mieszkańcy gminy. Plan rozpoznania skali zjawiska
spełżł jednak na niczym. Ilość zwróconych ankiet była minimalna. Ale teraz w
temacie likwidacji azbestu coś nareszcie drgnęło.
Oto 14 kwietnia 2008 r. zostało wydane przez Wójta Gminy
Żegocina Zarządzenie Nr 110/08 w sprawie ustalenia Regulaminu udzielania dofinansowania
ze środków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej do zadań
związanych z usuwaniem azbestu na terenie Gminy Żegocina. Załącznik do rego
Zarządzenia to właśnie wspomniany "Regulamin". [Zobacz
>>>]. Określa on określa zasady przyznawania osobom fizycznym oraz osobom
prawnym dofinansowania na realizację przedsięwzięć polegających na usuwaniu odpadów
powstałych przy likwidacji pokryć dachowych zawierających azbest z obiektów
budowlanych zlokalizowanych na terenie Gminy Żegocina. Dofinansowaniu będą podlegały
koszty inwestycji związane z demontażem, transportem i utylizacją odpadów azbestowych
powstałych przy wymianie lub likwidacji pokrycia dachowego. Podstawą otrzymania
dofinansowania ze środków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest
złożony wniosek i podpisana umowa. Wnioski można pobrać w Urzędzie Gminy (pokój nr
10), jak również z serwisu internetowego www.zegocina.pl.
Kompletny, właściwie wypełniony wniosek należy złożyć przed 30 sierpnia 2008 roku.
Wójt Gminy Żegocina rozpatrzy je w terminie do 30 dni od daty jego złożenia, a
następnie podpisze umowę. Wnioski rozpatrywane będą wg kolejności ich złożenia, aż
do wyczerpania środków finansowych przeznaczonych na dofinansowanie na dany rok
kalendarzowy. Wykonanie zadania i jego rozliczenie musi nastapić do dnia 30 listopada
danego roku.
Rozbiórka pokrycia z płyt zawierających azbest, zabezpieczenie
odpadów azbestowych zgodnie z obowiązującymi przepisami, załadunek, transport i
składowanie odpadów oraz oczyszczenie terenu z pyłu azbestowego może wykonać jedynie
przedsiębiorca legitymujący się decyzją zezwalającą na usuwanie odpadów
niebezpiecznych zawierających azbest.
Dobrze więć, że nareszcie coś w tym temacie drgnęło. Maksymalna
wysokość dofinansowania w roku 2008 wynosi tylko, a może aż 50% za każdą tonę
usuniętych wyrobów zawierających azbest (w oparciu o kartę przekazania odpadu). Trzeba
będzie się także stać odpornym na biurokrację, albowiem ilość potrzebnych do
załatwienia całego procesu usunięcia azbestu dokumentów i pism przekracza dziesięć.
Jednak warto, bo azbest powinien jak najszyciej zniknąć z naszej Gminy.
Wszelkich informacji w powyższej sprawie udziela Urząd Gminy w Żegocinie -
pokój nr 10. |
