ANNA ŁĘKAWA LAUREATKĄ NAGRODY IM. WŁADYSŁAWA ORKANA

Anna Łękawa.

   Pani Anna Łękawa - poetka i malarka z Łąkty Górnej została za swoją ponad 50-letnią działalność na niwie rozwoju lokalnej kultury wyróżniona Nagrodą im. Władysława Orkana. Obradująca 27 lutego 2008 r. w Warszawie pod przewodnictwem prof. dr hab. Bolesława Farona Kapituła Nagrody przyznała je w tym roku trzem osobom: Adamowi Ziemianinowi (krakowski poeta i dziennikarz), Wandzie Czubernatowej (poetka, pisarka, gawędziarka, propagatorka kultury Podhala z Raby Wyżnej), Ryszardowi Rodzikowi (poeta i popularyzator twórczości poetyckiej na antenie Radia "Alfa" - Kraków) i właśnie Annie Łękawa.
    Z wnioskiem o przyznanie tego wyróżnienia dla nestorki żegocińskich twórców kultury wystąpiło Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej. Uzyskanie tego zaszczytnego wyróżnienia jest wyrazem uznania dla urodzonej w 1911 roku artystki, która już od ponad pięćdziesięciu lat nieprzerwanie pisze wiersze i maluje obrazy. W swoim dorobku artystycznym ma wiele wystaw, spotkań autorskich, a także dyplomów i nagród w różnych konkursach. Charakterystyczną cechą działania laureatki jest nieprzerwane propagowanie twórczości ludowej w środowisku młodzieży, z którą spotykała się wielokrotnie, dla której snuła swoje wspomnienia i dla której pisała wiersze pełne prostych morałów. Przejawem takiego działania jest także podarowanie przez artystkę cyklu obrazów przedstawiających łąkieckie kapliczki i figury przydrożne Zespołowi Szkół w Łąkcie Górnej.

Obrady Kapituły Nagrody im. Władysława Orkana.

Obrady Kapituły Nagrody im. Władysława Orkana.

Obrady Kapituły Nagrody im. Władysława Orkana. Obrady Kapituły Nagrody im. Władysława Orkana.
Obrady Kapituły Nagrody im. Władysława Orkana.

   Pierwsze nagrody wręczono w roku 2002, w Warszawie. 5 maja 2007 roku, po raz pierwszy w kilkuletniej już historii Nagrody im. Władysława Orkana wręczono ją na rodzinnej ziemi Patrona, w miejscowości Poręba Wielka (Gmina Niedźwiedź), gdzie mieści się "Orkanówka" - Muzeum Biograficzne Władysława Orkana (właściwe nazwisko Franciszek Salezy Smaciarz (1875 - 1930) - pisarza tworzącego w okresie Młodej Polski, autora dramatów, wierszy, powieści i nowel, utworów publicystycznych, w tym reportażu "Drogą Czwartaków", zawierającego wspomnienia kapitana legionów.   Tematyką jego utworów był głównie obraz biednej polskiej wsi. Był również wspaniałym piewcą urody gorczańskiego pejzażu. Jego baśń z dawnych czasów "Drzewiej", obok powieści "W roztokach" - to szczytowe osiągnięcie pisarza. Był także współzałożycielem i pierwszym prezesem Związku Podhalan. Władysław Orkan został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, a później specjalnym pociągiem jego trumna została przewieziona do Zakopanego. Pociąg zatrzymywał się na każdej stacji, całe Podhale żegnało dumaca z Gorców. Na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku jego grób znajduje się w sąsiedztwie Tetmajera, Chałubińskiego i Sabały.
   W celu zachowania pamięci o tym wybitnym twórcy polskiej literatury, którego imię nosi m. in. Publiczna Szkoła Podstawowa w Rozdzielu, Polonia ufundowała Mu jeszcze przed wybuchem II wojny światowej pomnik w Nowym Targu, który potem został przeniesiony do Niedźwiedzia. W pobliskiej Rabce utworzono także  Muzeum im. Władysława Orkana. W Porębie Wielkiej funkcjonuje natomiast wspomniane już Muzeum Biograficzne, z pamiątkami po pisarzu. Twórczość artysty z Gorców propaguje także Instytut im. W. Orkana, afiliowany przy Fundacji im. K. E. Lewakowskiego. Jego imieniem nazwano także prestiżowa nagrodę, przyznawaną przez pracującą społecznie Kapitułę Nagrody.
    Jej działalność została zainaugurowana w roku 2001. Twórcami idei stałej opieki nad wybitnymi artystami polskiej prowincji i propagowania osiągnięć gospodarczych i intelektualnych przedstawicieli Polski regionalnej byli: Stanisław Kolbusz, Jarosław Kalinowski, Czesław Siekierski i Tadeusz Skoczek. Ta grupa działaczy kultury, dziennikarzy, twórców i nawet polityków, związanych z szeroko pojętym ruchem ludowym, organizatorów aktywności artystycznej polskiej prowincji, miłośników autentycznych wartości wszystkiego co lokalne, regionalne, polskie postanowiła stworzyć ideę nagradzania ludzi aktywnych żyjących i tworzących z dala od wielkich ośrodków miejskich. Założenia programowe tej nagrody opracował Leszek Żuliński - twórca pierwszego statutu nagrody, który napisał, że "nagroda łączy w swej idei promocję sztuki i talentu", dodając też, że przyznawana będzie artystom i twórcom różnych dziedzin kultury, "ze szczególną preferencją" dla przedstawicieli małych ośrodków i wsi oraz polskiej prowincji. 
    Wśród dotychczasowych laureatów Nagrody im. Władysława Orkana są m. in. tak znani twórcy jak: Józef Baran - jeden z najwybitniejszych współczesnych poetów; Henryk Cyganik - dramaturg, artysta teatry i kabaretu oraz poeta, Julian Kawalec - współtwórca nurtu chłopskiego w literaturze polskiej, Andrzej Grabowski - poeta z Ciężkowic. Wśród laureatów dotychczasowych nagród są także osoby związane z powiatem bocheńskim: Łucja Piątkowska - nauczycielka z Mikluszowic, autorka programu szkolnego "Ślady przeszłości", mającego za cel ochronę zabytków kultury rodzimej, autorka monografii "Parafie Ziemi Bocheńskiej" (nagroda w 2004 r.) oraz Michalina Pięchowa z Bochni - autorka publikacji pt. "Świat sercem malowany" nagroda w 2006 r.). Teraz do tego grona dołączyła Anna Łękawa z Łąkty Górnej.
     W tym roku Kapituła obradowała w składzie: prof. dr hab. Bolesław Faron - przewodniczący, Zdzisław Bik - prezes Zarządu Grupy Kapitałowej FASING, Rudolf Borusiewicz - sekretarz generalny Związku Powiatów Polskich, Henryk Czech - prezes Zarządu Powiatowego PSL w Bochni, dr Janusz Domański - prezes Fundacji K. E. Lewakowskiego, Bronisław Dutka - poseł na Sejm, Stanisław Dziedzic - dyrektor Wydziału Kultury Urzędu Miasta Krakowa, Leszek Horwath - redaktor naczelny portalu potrawyregionalne.pl, Stanisław Gawor - dziennikarz, Jarosław Kalinowski - wicemarszałek Sejmu RP, dr inż. Maksymilian Klank - prezydent Europejskiego Stowarzyszenia Pracodawców i Producentów Węgla Kamiennego i Brunatnego, prof. dr Jan Sęk - prezes Fundacji Willa Polonia, Rafał Skąpski - dyrektor Państwowego Instytutu Wydawniczego, Tadeusz Skoczek - sekretarz Kapituły, Ryszard Skrzypczak - wicedyrektor Instytutu Książki w Krakowie, Zbigniew Wojas - wójt gminy Gdów.
    Uroczyste wręczenie nagród zaplanowano na maj, a odbędzie się ono w Porębie Wielkiej, gdzie znajduje się "Orkanówka" - Muzeum Biograficzne Władysława Orkana.

Anna Łękawa przy malowaniu (zdjęcie z roku 2002). Anna Łękawa otrzymuje kwiaty od młodzieży szkolnej.
Anna Łękawa przy malowaniu (zdjęcie z roku 2002). Anna Łękawa otrzymuje kwiaty od młodzieży szkolnej z okazji 95 urodzin (maj 2006 r.)

     Gratulujemy serdecznie Pani Annie i obiecujemy w maju, przy okazji wręczenia nagrody, szerzej przedstawić Jej dokonania, o której można już przeczytać w książce Tadeusza Olszewskiego pt. "W kręgu żegocińskich twórców kultury", wydanej w 2002 roku staraniem Stowarzyszenia Rozwoju Gminy i Wspierania Przedsiębiorczości w Żegocinie, jak również w internetowej wersji tej książki, opublikowanej pod adresem: http://cksit2.w.interia.pl/kultura/poeci/alekawa.htm.

Foto z obrad Kapituły: Leszek Horwath (www.potrawyregionalne.pl).

[wstecz]