CZY STOSUJĘ PRZEMOC ?

      Przyjrzyj się katalogowi zachowań przemocowych znajdującemu się poniżej - jeżeli są tożsame lub zbliżone do Twojego postępowania wobec bliskich, poważnie się zastanów jak je zmienić! Najlepiej zaś będzie, jeśli zgłosisz się do specjalisty, który będzie w stanie Ci pomóc. Kontynuowanie takiego postępowania może doprowadzić nie tylko do rozpadu związku, w jakim jesteś, bądź odwrócenia się od Ciebie osób, które krzywdzisz, ale także do wielu nieprzyjemnych spotkań z policją, prokuraturą i sądem, zaś w ostatecznym rezultacie nawet do ukarania.

1.    Przemoc fizyczna:

    Jest najprostszą do zdiagnozowania formą przemocy - siniaki, zadrapania, otarcia czy poparzenia pozostają na ciele na dłuższy czas. Obecnie istnieje możliwość szybkiego i bezpłatnego uzyskania zaświadczenia lekarskiego z badania pod kątem ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie - zaświadczenie takie może służyć za dowód w sprawie sądowej lub postępowaniu przygotowawczym.

Poniższe zachowania wpisują się w katalog przemocy fizycznej:

-    popychanie
-    policzkowanie, klapsy
-    szarpanie za włosy, ciągnięcie za ucho
-    przytrzymywanie, obezwładnianie, krępowanie
-    szczypanie, plucie
-    uderzanie pięścią, bicie otwartą ręką
-    bicie przedmiotami, rzucanie przedmiotami
-    kopanie, duszenie, drapanie, gryzienie
-    przypalanie, parzenie
-    wykręcanie rąk
-    użycie broni, grożenie bronią, demonstrowanie groźnych przedmiotów z groźbą użycia - nawet nie wyrażoną wprost!!!
-    polewanie substancjami żrącymi
-    świadome stwarzanie niebezpiecznych sytuacji, stanowiących zagrożenie (np. Zabawy ostrymi przedmiotami, niebezpiecznymi substancjami, nawet szybka jazda samochodem!)
-    pozostawienie bez należytej opieki
-    niszczenie własności
-    straszenie gestami, minami, pozą ciała zapowiadającymi użycie siły
-    zrywanie się z miejsca, aby wywołać w kimś strach, dziwne, agresywne poruszanie się
-    uderzanie w przedmioty, niszczenie tych przedmiotów by zademonstrować swoją siłę (nawet gwałtowne uderzanie pięścią w stół)
-    zamykanie w pomieszczeniu, ograniczanie dostępu do pomieszczeń, zastawianie drogi, nie wpuszczanie do domu

     Powyższa lista nie jest katalogiem zamkniętym - każde zachowanie, w którym jedna osoba wykorzystuje siłę fizyczną do przymuszenia drugiej do określonych zachowań, ukarania jej, jest przemocą fizyczną. Należy jednak bardzo uważnie odróżniać przemoc od przymusu bezpośredniego, który także opiera się na wykorzystaniu siły fizycznej, jednakże jedynym jego celem jest uchronienie osoby, wobec której jest stosowany przed niebezpieczeństwem zagrażającym jego życiu i zdrowiu - stosowany jest wobec osób, które ze względu na stan w jakim się znajdują nie są w stanie samodzielnie właściwie ocenić sytuacji i swoim zachowaniem mogą narazić siebie bądź innych na niebezpieczeństwo (np. osoby chore psychicznie, będące pod wpływem alkoholu lub środków psychoaktywnych, małe dzieci).

2.    Przemoc psychiczna:

    Jest to najtrudniejszy do zdiagnozowania rodzaj przemocy - bardzo często zachowania z tego katalogu błędnie są uznawane za społecznie dozwolone, powszechnie stosowane. Prym wiodą w niej kobiety, znacznie bardziej wrażliwe i skuteczniej oceniające, co jest w stanie najbardziej zranić ofiarę. Przeczytaj uważnie przedstawione poniżej rodzaje zachowań, niewiedza nie uchroni Cię przed odpowiedzialnością!

-    wyśmiewanie poglądów, religii, rodziny, znajomych, narzucanie własnych poglądów
-    karanie przez odmowę uczuć, szacunku zainteresowania
-    stała niekonstruktywna krytyka, także rodziny, innych osób najbliższych, mająca na celu upokorzenie
-    bagatelizowanie osiągnięć, wyolbrzymianie porażek
-    wmawianie choroby psychicznej
-    kontrola bądź ograniczanie kontaktów z innymi ludźmi
-    wymuszanie bezwzględnego posłuszeństwa
-    bezcelowe budzenie w nocy, by wywołać zmęczenie, rozdrażnienie
-    obrzucanie wyzwiskami
-    poniżanie, zwłaszcza w obecności innych osób, upokarzanie, zawstydzanie
-    stosowanie gróźb, szantażu (np. zrobienia sobie czy innym osobom krzywdy, odebrania sobie życia, obarczanie ofiary odpowiedzialnością za takie czyny)
-    nastawianie innych osób przeciwko komuś, oczernianie, rozpowszechnianie złośliwych plotek, ujawnianie intymnych informacji
-    stałe nachodzenie w domu i w pracy, stalking!!! - obecnie karany zakazem zbliżania
-    narzucanie swego towarzystwa w momencie, kiedy osoba sobie tego nie życzy, stałe telefonowanie, wysyłanie sms-ów, e-maili, listów itp.
-    składanie nieprawdziwych skarg, oskarżeń, wniosków do instytucji publicznych
-    przechwytywanie numerów telefonów, adresów, kontaktów itp.
-    czytanie cudzych wiadomości (nawet sms-ów!!!), podsłuchiwanie rozmów telefonicznych
-    śledzenie, podglądanie, także poprzez Internet
-    zdobywanie danych, poufnych informacji o osobie bez jej zgody
-    przeglądanie zawartości komputera, szuflad, toreb i innych rzeczy osobistych
-    wywoływanie poczucia winy poprzez określone zachowania, np. udawanie choroby, niedostatku, itp.
-    zaniedbanie osoby zależnej, ale również samego siebie i swojego otoczenia w sposób przeszkadzający innym, uciążliwy (np. smród, insekty, pasożyty, nieczystości)
-    ograniczanie kontaktów z dziećmi, grożenie takim ograniczeniem lub odebraniem praw rodzicielskich
-    grożenie rozwodem
-    wygórowane wymagania, którym z założenia osoba nie będzie w stanie sprostać wyłącznie po to, by umniejszyć jej wartość i ją upokorzyć

UWAGA!!!
   Niektóre z powyższych zachowań, jak choćby śledzenie, podsłuchiwanie, zdobywanie informacji o osobie bez jej zgody i wiedzy, są dopuszczane w postępowaniu administracyjnym bądź przygotowawczym przez instytucje i organy państwowe, np. Policję i Prokuraturę. Nie można tu absolutnie mówić o przemocy!!! Są to w pełni legalne, prawnie dopuszczone procedury prowadzące do rozwiązania sprawy, które umocowanie mają w aktach prawnych (kodeksach, ustawach).

3.    Przemoc ekonomiczna:

    Przemoc ekonomiczna jest zjawiskiem kontrowersyjnym - bardzo często osoby nie przyjmują, że ich zachowanie jest takim właśnie rodzajem przemocy, nie rozumieją, iż będąc z kimś w związku są zobowiązani do zabezpieczenia materialnego tych osób, nie godzą się na alimentację wobec rodziców czy dzieci, uważają, że jeśli zarabiają, to wyłącznie oni mają prawo dysponować pieniędzmi i za ich pomocą zabezpieczać własne potrzeby oraz samemu decydować o sposobie zabezpieczenia potrzeb innych osób z nimi gospodarujących. Będąc z kimś w związku jesteśmy odpowiedzialni za tą osobę, tak, jak jesteśmy odpowiedzialni za swoje potomstwo oraz rodziców - nikt nie zwolni nas z tej odpowiedzialności.
Do najczęstszych zachowań będących przemocą ekonomiczną należą:

-    zabieranie pieniędzy oraz uniemożliwianie dostępu do nich, np. poprzez ograniczenia dostępu do wspólnego konta
-    zabranianie podjęcia pracy lub uniemożliwianie w inny sposób
-    uchylanie się od zabezpieczenia materialnych potrzeb rodziny
-    zaciąganie kredytów bez porozumienia z partnerem, osobami wspólnie gospodarującymi
-    wyprzedawanie wspólnej własności, własności osoby bliskiej, bez porozumienia
-    uchylanie się od płacenia alimentów
-    niezgodne z prawem pozbawianie majątku
-    uchylanie się od partycypowania we wspólnych opłatach
-    niespłacanie zaciągniętych pożyczek
-    nierespektowanie sądowego podziału majątku
-    dysponowanie pieniędzmi ze wspólnego budżetu bez porozumienia z partnerem, powodujące znaczne jego nadwyrężenie, które służy wyłącznie dobru jednej osoby (np. zakup za wspólne środki luksusowych przedmiotów wyłącznie dla siebie, przeznaczanie wspólnych pieniędzy na alkohol, narkotyki, hazard)
-    marnotrawienie wspólnego majątku
-    zmuszanie do wydawania pieniędzy na określone cele (np. wymuszanie groźbami lub szantażem zakupu alkoholu, drogich kosmetyków, biżuterii)
-    zmuszanie do pracy we własnej firmie, gdy partner/dziecko/rodzic chce pracować gdzie indziej
-    wymuszanie szczegółowego rozliczania się z wydatków
-    niepodejmowanie pracy zarobkowej pomimo możliwości oraz przemawiającej za tym sytuacji materialnej
-    uchylanie się od łożenia na podstawowe potrzeby członków rodziny/osób zależnych
-    zmuszanie do zakupu wyłącznie rzeczy aprobowanych przez siebie, np. ubrań, butów, kosmetyków, produktów żywnościowych, bądź kupowanie ich samodzielnie bez konsultacji z osobą, dla której są przeznaczone (UWAGA! Naturalnie nie chodzi o prezenty, ale o niezbędne przedmioty użytku codziennego)
-    wszelkie sugestie i zapowiedzi jakiegokolwiek z powyższych działań
   
4. Przemoc seksualna

    Ten rodzaj przemocy, pomimo iż najczęściej wiąże się bezpośrednio z przemocą fizyczną i w związku z tym powinien być łatwy do zdiagnozowania, nastręcza bardzo wielu trudności zarówno w diagnozie jak i pracy terapeutycznej z ofiarą. Wynika to przede wszystkim ze wstydu, który odczuwają ofiary, ze strachu przed przyznaniem się do poddawania się określonym czynnościom seksualnym, aby nie zostać potępionym przez innych. Często także powodem nieujawniania przemocy seksualnej jest niewiedza, nieświadomość, iż takie a nie inne zachowania są patologiczne, a także nierzadko bycie przekonywanym przez sprawcę, że jego zachowania są właściwe, normalne, że uległość mu się należy z racji pozostawania w związku, łożenia na utrzymanie, rzekomej prowokacji ze strony ofiary swoim wyglądem lub zachowaniem. Niestety, najczęściej do tego rodzaju przemocy dochodzi w rodzinie, zdecydowanie częściej ze strony mężczyzn.

-    wymuszanie pożycia seksualnego, także w niechcianych okolicznościach (np. w miejscach publicznych, przy osobach trzecich, w czasie choroby czy menstruacji)
-    wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych (np. seksu oralnego, analnego itd.)
-    zmuszanie do seksu z osobami trzecimi, do prostytucji, do udziału w produkcjach pornograficznych
-    sadystyczne formy współżycia seksualnego
-    demonstrowanie zazdrości
-    zmuszanie do oglądania materiałów pornograficznych, lub podglądania innych osób w trakcie aktu płciowego
-    uprawianie seksu z osobą poniżej 15 lat
-    obnażanie lub onanizowanie się przy kimś bez jego zgody
-    ocieranie się o kogoś w miejscu publicznym w celu uzyskania podniecenia seksualnego
-    współżycie seksualne z osobami spokrewnionymi
-    jakiekolwiek czynności seksualne osoby dorosłej z osobami poniżej 15 roku życia - traktowane jako przestępstwo! "KODEKS KARNY Art. 200. § 1. Kto doprowadza małoletniego poniżej lat 15 do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10."
-    wykorzystywanie zależności lub szantażu do wymuszenia czynności seksualnych (np. stanowisko służbowe, zadłużenie, wiedza o popełnionych czynach, za które osoba szantażowana mogłaby ponieść jakieś konsekwencje)
-    zabranianie stosowania antykoncepcji, bądź też zmuszanie do jej stosowania
-    wykorzystywanie aktywności seksualnej jako formy szantażu, np. odmawianie seksu za karę lub aby wymusić określone zachowanie, korzyści materialne.

Opracowanie: Dorota Durbas - Nowak

wstecz